De Ultra’s, een supportersbeweging die zo’n twintig jaar geleden vanuit Italië en Frankrijk naar ons land is overgewaaid, beschouwt vuurwerk als een essentieel deel van de voetbalcultuur. Ondanks controles aan de toegangspoorten slagen voetbalfans er elke week in vuurpijlen en rook- of knalbommen binnen te smokkelen.

Daarom denkt de Pro League, de vereniging van profclubs, na over een legalisering onder strikte voorwaarden. In Frankrijk ­verscheen deze week een decreet over pyrotechnische middelen in het voetbal in het Staatsblad. In de VS is het gebruik van vuurwerk al langer geregulariseerd.

‘In plaats van de confrontatie met de Ultra’s op te zoeken, zijn we met hen in gesprek gegaan’, zegt Stijn Van Bever, directeur openbare zaken en veiligheidsexpert bij de Pro League. ‘De supporters gaan akkoord met de voorwaarden die we opleggen. In ruil beloven zij op te treden tegen roekeloos gebruik.’

Opleiding bij de brandweer

Omdat pyrotechnische producten ernstige brandwonden kunnen veroorzaken, zijn ze door de voetbalwet verboden. In de zomer van 2021 scherpte minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) de wet nog aan met strengere boetes voor het ontsteken en binnensmokkelen van vuurwerk. ‘We willen de illusie doorbreken dat pyrotechniek en sfeer onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn ’, verklaarde Verlinden toen. ‘Een mentaliteitswijziging is absoluut noodzakelijk.’ Maar twee jaar later lijkt er van de mentaliteitswijziging weinig in huis gekomen. In het seizoen 2021-2022 werden 319 pv’s uitgeschreven voor supporters die vuurwerk bij zich droegen of hadden gebruikt.

Volgens het voorstel van de Pro League mogen vuurpijlen niet worden gebruikt tijdens de wedstrijd en alleen in beveiligde zones, afgesloten voor het publiek. Uitsluitend meerderjarige supporters die een opleiding bij de brandweer hebben gevolgd, mogen het vuurwerk ontsteken. Rookbommen of vuurpijlen die overdreven rookontwikkeling veroorzaken, blijven verboden. Zulke bommen worden vandaag soms gebruikt om letterlijk een rookgordijn op te trekken waarachter andere illegale praktijken plaatsvinden.

Proefprojecten

De Pro League deed vorig jaar al een eerste voorstel aan het ministerie van Binnenlandse Zaken en kreeg de opdracht het voorstel verder uit te werken. ‘Het idee is om net als in Frankrijk te beginnen met enkele proefprojecten’, zegt Stijn Van Bever. ‘Hopelijk kunnen we vanaf volgend seizoen starten.’

Binnenlandse Zaken wijst erop dat de voetbalwet nu al het gebruik van pyrotechnische voorwerpen toelaat, na positief advies van de hulpdiensten en de politie. Twee clubs, Racing Genk en KV Kortrijk, hebben de gewoonte doelpunten te vieren met vuur of rook in het stadion. Dat gebeurt met een semiautomatisch systeem waarbij geen supporters in de buurt zijn. ‘Indien de wet het mogelijk maakt dat we op een veilige manier onze supporters kunnen betrekken, willen we dat zeker overwegen’, zegt Matthias Leterme, ceo van KV Kortrijk. ‘Zeker onze jonge fans zijn vragende partij voor dat soort sfeeracties.’

Lees ook