De sfeer bij Delhaize wordt steeds grimmiger nu er ook een tweede stakingsfront is losgebarsten. De arbeiders in de logistieke centra die instaan voor de bevoorrading van de winkels, laten hun spierballen rollen. Zellik en Ninove zijn de logistieke slagaders van Delhaize, en in de nacht van woensdag op donderdag liep het in Zellik helemaal fout. Arbeiders, vooral van de vakbond ACV, beletten er dat vrachtwagens uitreden en maakten het werkwilligen moeilijk. Daarop schakelde Delhaize deurwaarders in om vaststellingen te doen.

Geert Sanders van het socialistische ABVV Horval laakt de ­houding van Delhaize. ‘Men weet dat er spanningen en frustraties zijn en toch wil de directie niet in dialoog gaan. Ze laat het altijd eerst ontsporen. Waarom? Wat is hier de bedoeling van?’

Delhaizes woordvoerder Roel Dekelver zegt dat de problemen in Zellik het gevolg zijn van de fusie van twee distributiecentra en de ­invoering van een nieuwe werkorganisatie. De bedoeling van de ­samenvoeging was dat de arbeiders van de ene opslagplaats ook een handje zouden kunnen helpen in de andere, iets wat niet mogelijk was in de oude werkbeschrijving.

Momenteel wordt niets meer van verse voeding uitgeleverd. Dat zal belangrijke gevolgen hebben voor de eigen en zelfstandige ­supermarkten van Delhaize. Heel wat van die supermarkten kampen nu met bevoorradingsproblemen. Vooral voor verse voeding is dat een kopzorg, want klanten geraken ontmoedigd en gaan dan elders winkelen.

Cocktail van frustraties

De problemen in Zellik staan los van het plan van Delhaize om de ­eigen winkels te verkopen, en maken de malaise alleen maar groter. Bij het personeel lopen de frustratie hoog op. De werknemers op de hoofdzetel, waar nu al ontslagen vallen, voelen zich de vergeten groep. Bij sommige bedienden leeft dan weer het gevoel dat de ­arbeiders in de magazijnen de actie aan het kapen zijn. Daarmee kijkt Delhaize aan tegen een ingewikkelde cocktail.

De arbeiders in de stapelplaatsen hebben de reputatie strijdvaardig en nogal warmbloedig te zijn. ‘De vakbonden weten niet altijd goed hoe daarmee om te gaan. Het is soms over eieren lopen. Ik kan me inbeelden dat de directie ook niet meer weet van welk hout pijlen te maken’, zegt een vakbondsafgevaardigde.

Impact op hele sector

Ondertussen groeit het pessimisme over een oplossing voor de ­crisis die is ontstaan sinds Delhaize bekendmaakte zijn 128 eigen winkels te willen afstoten. Door die zet dreigen de vakbonden er hun machtsbasis kwijt te spelen. Twee vakbonden, ACLVB en ACV Puls, hebben ondertussen een algemene stakingsaanzegging ingediend voor de volledige retailsector.

Volgens Wilson Wellens, bestendig secretaris van de liberale ACLVB, is het belangrijk om de ­acties officieel te erkennen om ­bepaalde rechten, zoals verlofdagen, te vrijwaren. Bij ACV Puls ligt het enigszins anders. Deze vakbond beoogt via de stakingsaanzegging het debat aan te wakkeren over de verschillen in loon- en ­arbeidsvoorwaarden tussen de zelfstandige supermarkten en de ­supermarkten die de grote spelers zelf uitbaten. ‘Wat Delhaize doet, heeft impact op de hele sector. Dit overstijgt de problematiek van ­Delhaize’, zegt Kristel Van Damme van ACV Puls.

ACV Puls wil dat er ook vakbondsvertegenwoordiging mogelijk wordt in de supermarkten in franchising. ACLVB beoogt vooral dat zelfstandigen die verschillende supermarkten hebben, als één technische bedrijfseenheid worden gezien. Daardoor zou vakbondsvertegenwoordiging er automatisch meer kans maken. Het socialistische BBTK wil dat Delhaize zijn plan intrekt of onderhandelt over een sociaal plan. ‘Het gemeenschappelijk vakbondsfront is er nog, maar we bekijken elk verschillende paden’, zegt Wellens.

Lees ook