‘Dus wij gaan een deel van ons journalistiek werk aan Tiktok toevertrouwen, dat mogelijk allerlei informatie over gebruikers deelt met de Chinese overheid?’ Terwijl een team op onze redactie met de vinger al boven de publiceerknop zweefde van de eerste Tiktok-filmpjes, flakkerde het debat op of De Standaard daar wel iets te zoeken heeft. Nadat de Vlaamse en federale overheid Tiktok verboden hadden op werktelefoons van haar personeel, uitten verschillende collega’s hun bezorgdheid.

Enkele maanden eerder had de redactie nog debat- en brainstormsessies gehouden. De bepalende vragen om al dan niet te experimenteren op een nieuw medium zijn op de redactie steeds dezelfde: kunnen wij een meerwaarde vormen op het platform, voor wie, en wat willen we daar dan precies vertellen? Twee nieuwe collega’s die via het Youth Lab-jongerenproject een jaar experimenteren op onze redactie, Doreen Hendrikx (23) en Steven Elias (25), stipten tijdens de sessies het belang aan van Tiktok als nieuws- én kennisplatform voor jongeren.

Nepnieuws en eekhoorns

Het gaat om jongeren die we via de gebaande paden zoals de nieuwsapp, nieuwsbrieven, Facebook en zelfs Instagram moeilijk bereiken. Maar zestig procent van hen gebruikt wel Tiktok, waar ze intussen meer dan 80 minuten per dag spenderen, aldus het recentste Digimeter-onderzoek. Een feed vol met enkel dansjes is trouwens allang verleden tijd. Zelfs de Oekraïne-oorlog kan je er realtime volgen. De conclusie was dan ook dat wij als krant, die ruimte wil geven aan het kritische denken, op zijn minst relevante journalistiek en betrouwbare informatie moeten proberen aan te reiken aan de jongste generatie lezers en podcast-luisteraars.

U leest het goed: proberen. Want niet de redactie maar het algoritme van Tiktok zal beslissen hoeveel jongeren de video’s te zien krijgen en in welke context. Dat je ons werk mogelijk al scrollend tegenkomt tussen nepnieuws over Oekraïne en een eekhoorn die op aardbeien sabbelt, was voer voor debat op de redactie. In de nieuwsapp gidst de redactie lezers door een betrouwbare selectie van de leidende nieuwsthema’s van de dag, onderzoeksjournalistiek en hier en daar een vrolijke noot en inspiratie. Terwijl op Tiktok geen label bestaat dat duidelijk het onderscheid aangeeft tussen fake news van klimaatontkenners en een stikstofdossier waar een vijftal redacteurs al maandenlang op werken.

Op dit vluchtige en hypertrendgevoelige medium zonder controlemechanismen voor kwaliteit en betrouwbaarheid is het meer dan ooit een uitdaging voor een kwaliteitskrant om haar meerwaarde bij elke video fris en scherp in de verf te zetten. De redactie wil die uitdaging aangaan met een open, kritische blik en zonder gemakzuchtige sluipwegen (met sabbelende eekhoorns, bijvoorbeeld) naar virals.

Bovendien kennen de collega’s van het onlineteam het klappen van de zweep als het op algoritmes en ongecontroleerde omgevingen aankomt. Op Facebook heeft het team de afgelopen jaren grote stappen gezet richting een open debatcultuur dankzij moderatie in de comments en een fiche met spelregels voor wie wil reageren op posts. Op Instagram groeide de journalistieke impact door meer afwisseling tussen complexe thema’s en inspiratie. En om al even een tipje van de sluier op te lichten: u zult er de komende maanden veel experimenten zien rond interactiviteit.

Maar wat dan met het verbod voor het overheidspersoneel en de mogelijke spionage van China? Na een hernieuwd debat werd beslist om door te gaan met de lancering. Het doorslaggevende argument: er zijn momenteel enkel bezorgdheden over ‘gevoelige informatie’ die op telefoons van ambtenaren staat. Van Tiktok weten we verder dat het de naam, geboortedatum en locatie bijhoudt en je scrollgedrag in de app dissecteert om uitgekiende suggesties te geven, net zoals Meta (Facebook, Instagram).

Voorzichtigheid bij het delen van je persoonlijke gegevens is zoals steeds aangewezen, maar er zijn geen aanwijzingen dat de Chinese overheid gegevens verzamelt die het niet kan zou kunnen verkrijgen via andere commerciële databrokers. De redactie zal haar standpunt bijsturen mocht in de toekomst blijken uit nieuwe informatie dat Tiktok de privacy- en veiligheidsregels van burgers schendt.

Ruimte voor experiment

Intussen waagt het videoteam samen met de Youth lab-collega’s en enkele ervaren collega’s, zoals technologieredacteur Dominique Deckmyn en cultuurredacteur Nick Deleu, de sprong om te experimenteren.

Wat moet je doen als je gehackt bent? Welke films, series en muziek raden onze cultuurredacteurs op dit moment zelf aan? Waarom praat zowel Andrew Tate als Elon Musk plots over de rode en de blauwe pil uit de scifi-film The matrix? En hoe zie je tijdens een wandeling in het bos of het lijdt onder stikstof?

Het is slechts een greep uit het aanbod van nieuwsgierige vragen die je vanaf nu beantwoord ziet op het Tiktok-kanaal van De Standaard, @de_standaard. Heeft u vragen of opmerkingen? Stuur ons een bericht op Tiktok of mail ons!

Lees ook