‘De Verenigde Staten hebben veel nationale belangen. Verder verwikkeld raken in een territoriaal dispuut tussen Rusland en Oekraïne is daar geen van.’ Ron DeSantis, een gedoodverfde favoriet voor de Republikeinse presidentiële nominatie, schonk klare wijn aan de rechtse nieuwszender Fox News: de oorlog is geen prioriteit voor hem.

Volgens DeSantis deelt de regering van president Joe Biden ‘blanco cheques’ uit aan Kiev. Beloftes om Oekraïne te steunen ‘zolang het moet’, ziet hij als een vrijgeleide om Amerikaans belastinggeld te verkwanselen op Europese bodem. De gouverneur pleit voor een isolationistische koers van het land. Opvallend, ex-president en kandidaat Donald Trump probeert met hetzelfde pleidooi kiezers te verleiden in de race naar het Witte Huis.

Isolationisten versus haviken

De houding tegenover Rusland en de oorlog in Oekraïne belooft een belangrijk thema te worden bij de Republikeinse voorverkiezingen. Het lijkt de twistappel bij uitstek te worden tussen de populistische en de traditionele vleugel van de partij. Die laatste groep bestaat vooral uit ‘haviken’ en is voorstander van een leidende rol van de VS op het wereldtoneel.

Lindsey Graham, een ervaren Republikeinse senator, reageert teleurgesteld op de uitlatingen van DeSantis. ‘Hij begrijpt het niet’, zegt Graham. ‘Dit is geen territoriaal dispuut. Dit is een oorlog en pure agressie. Met zijn uitspraken zegt DeSantis dat oorlogsmisdaden er niet toe doen.’

Partijgenote Liz Cheney zegt dat een overgave aan Poetin betekent dat ‘je weigert om vrijheid te beschermen’. Dat maakt ook de Verenigde Staten onveilig, meent ze. Marco Rubio, een Republikeins senator uit dezelfde staat als DeSantis, vindt de uitspraak van de gouverneur onbegrijpelijk. Zeker de keuze om de oorlog te relativeren als ‘territoriaal dispuut’ valt de traditionele leden van de Grand Old Party zwaar.

Het is voor Republikeinen in een belangrijke functie niet altijd even makkelijk om te balanceren tussen de isolationisten en de haviken. De leider van de Republikeinen in de Senaat, Mitch McConnel, noemde de oorlog eerder al ‘de belangrijkste gebeurtenis van het moment’. Hij pleit ervoor om Oekraïne nog meer te steunen. Zijn collega in het Huis van Afgevaardigden, Kevin McCarthy, moest voor zijn functie meer water bij de wijn doen voor de Trumpianen. Hij wil Oekraïne steunen maar wil het land niet onvoorwaardelijk geld toestoppen. ‘Geen blanco cheque’, luidt de slogan die dat standpunt dekt.

Meeste steun

De Verenigde Staten bieden – in absolute cijfers – het meeste steun aan Kiev. Ze leveren zowel militaire als humanitaire steun. Voorts helpen ook de Amerikaanse opleidingen en inlichtingen de Oekraïners in hun strijd tegen de Russen.

De uitspraken van DeSantis leidden daarom al tot onrust in Kiev. ‘Meneer DeSantis is een veteraan’, zegt de woordvoerder van het Oekraïens ministerie van Buitenlandse Zaken. ‘Hij kent heus het verschil tussen een territoriaal dispuut en een oorlog.’ De woordvoerder nodigt de Amerikaanse gouverneur uit in Oekraïne, ‘zodat hij beter kan begrijpen hoe de grootschalige invasie is en hoe dat ook de belangen van de VS schaadt’.

Lees ook