Hoe Vinted de gierigaard in ons naar boven haalt

Onlangs had onze freelancer Else Boer het in de krant over de shopaholic in zichzelf en hoe ze dat beest in godsnaam zou kunnen temmen. Door alleen nog tweedehands te winkelen, dacht ze. Tarara. Ze ging ervan uit dat ze een beter mens zou worden door weg te blijven uit de winkelstraten en fastfashionverkopers, maar ze stelde bij zichzelf vast dat ze ook op Vinted en co. op zoek bleef gaan naar de snelle koopkick. En vooral: dat ze er geld bleef uitgeven aan dingen die ze niet nodig had.

Raar is dat niet. Het algoritme van Vinted lijkt in elk geval slimmer dan dat van pakweg Booking of Zalando. De tweedehandsmode-app slaagt er op een of andere manier veel beter in om op je zwakke plekken te duwen en ze weet zo aan welk soort medicijn je nood hebt om de blues in jezelf te bedwingen. Kooptherapie maakt geen onderscheid tussen nieuw en tweedehands.

Geweigerd!

Maar laten we het ook eens over de andere kant hebben: hoe Vinted de gierigaard in onszelf naar boven doet komen. Of mooier gezegd: hoe Vinted een hernieuwde bewustwording in gang zet voor de waarde van geld. Als u ook op Vinted zit, weet u perfect wat ik bedoel. Hoe één euro op Vinted psychologisch haast vergelijkbaar is met 20 euro in het echte leven. Ook bij mij is het zo gegaan. Stilaan sijpelde het binnen. Het begon met 14 euro die ik vroeg voor een trui. Een redelijk bedrag, leek me. Goede staat, fijn merk, alle credentials. Al snel kwam er een bod binnen: 12 euro! Ik twijfelde. Liet het aanbod een hele dag open staan. Diezelfde avond klikte ik machtswellustig op ‘aanbod geweigerd’. Een paar dagen later kocht iemand de trui voor 14 en voelde ik een onnozele soort triomf.

Een paar laarsjes. Gedragen, maar ik zag er nog makkelijk 12 euro in. Iemand wou wel voor 10. Ik twijfelde weer. Die twee euro bleef rondjes draaien in mijn hoofd. Twee euro, godbetert. Een bedrag dat ik doorheen de dag onnadenkend uitgeef. Tweemaal een flesje bruiswater uit de automaat, en hop. De mango die ik gisteren kocht: ergens tussen twee en drie euro! Zonder morren ging die in het mandje. Maar twee euro op Vinted. Dat was iets anders.

Afdingen

Die opwaardering van een euro op Vinted is niet alleen bij mij een dingetje. Op de sociale media vragen mensen het zich geregeld af. Zo is er ene Kyra, die de bal een paar jaar geleden al opworp op Twitter: ‘Vraagje aan de mensen op Vinted: Wat doen jullie met die één euro als ik 7 euro vraag en jullie 6 euro bieden? Op reis gaan naar de Malediven?’ Waarop iemand reageerde met een snedige: ‘En wat zou jij dan juist doen met die ene euro meer die je zou krijgen? Ik snap je, maar geldt aan beide kanten he.’

Een andere twitteraar poneerde een Oom Dagobert regel: ‘Alle beetjes helpen om rijk te worden, he. De mensen die elke euro omdraaien zijn het rijkst’, en uit een andere hoek kwamen vergelijkingen met de tapijtenmarkt van Marrakech en de vaststelling dat het ons wellicht allemaal om de sport van het afdingen te doen is. Waarop de Kyra van het eerste draadje weer: ‘Nee dat is gewoonweg belachelijk, het is al 70 procent goedkoper dan wat ik betaald had dus dat ze hun euro steken waar de zon niet schijnt.’

Het is gek hoe het iets doet in ons hoofd. Hoe die ene biotoop van kopen en verkopen onze middenklassenormen van wat geld waard is door elkaar schudt. Hoe we plots anders denken over de waarde van een paar euro’s wanneer we zelf in een kraam winkeltje staan te spelen. En oké, er zijn de verzendkosten die al snel een paar euro bedragen, er is de kopers­bescherming die je ook nog bij de vraagprijs moet rekenen, waardoor een vraagprijs van 12 euro al snel 15 euro voor de koper is. Maar het blijft, los van de Primarks van deze wereld, een minibedrag voor kleding.

Het is vergelijkbaar met de financiële normverschuiving die je voelt in een zuiderse soek of bazaar, plekken waar alles een pak goedkoper is dan hier. Daar maak je onbewust een gemiddelde van de verkoopprijzen en toets je daar de prijskaartjes aan. Waardoor 5 euro plots een status krijgt die veraf ligt van 5 euro in een Brusselse Proxy Delhaize. En waardoor je als verkoper ook het waardegevoel van wat in je eigen kraam ligt hoog wil houden.

Maar het wordt raar wanneer beide referentiewerelden mengen, dan krijg je een soort van waardevermenging die iets bevreemdends heeft. Neem nu het verhaal van De Blauwe Jurk. Een jurk die ik al even niet meer droeg had ik voor 5 euro verkocht op Vinted. Blij was ik met de deal, want die 5 euro deed mijn Vinted-portefeuille aantikken. Zo’n portefeuille – effe bijbenen voor wie niet op Vinted zit – is een virtueel potje waarin alles wat je verkoopt samengeteld wordt. Die pot kun je gebruiken om zonder tussenkomst van bankkaart opnieuw dingen te kopen op Vinted. Een gesloten systeem dus. Een biotoop op zich. En dat systeem maakt dat elke euro daarbinnen anders geëvalueerd wordt dan in de wereld daarbuiten.

Maar dus terug naar die jurk. Met zorg had ik ze ingepakt, stevige tape errond, nog een leuk kaartje erin. Pr en zo, u weet wel. Toen ik het pakje ging afgeven in de minisupermarkt achter de hoek, viel mijn oog aan de kassa op een plankje met repen Tony’s Chocolonely. Terwijl ik moest wachten op de scan (de verzending wordt betaald door de koper) bestudeerde ik de labels. Hm, dark milk pretzel. Hmm. De woorden regen zich in mijn hoofd aaneen tot een irrationeel verlangen. Het was mijn beurt, de dame aan de kassa scande mijn pakje. En ze scande de chocolade. 4,90 euro betaalde ik.

Verbouwereerd stapte ik buiten. Plots besefte ik dat het geld dat ik verdiend had met het marchanderen, inpakken en nadenken over de jurk in de wereld buiten Vinted niet meer waard was dan een reep (een grote, weliswaar) chocolade. Eigenlijk, en nu komt de moraal van het verhaal, vond ik het een goeie les, want het gold ook omgekeerd. Wat had ik in godsnaam betaald voor een pak chocolade?

Dus ja, laat ik er een inzichtelijke conclusie aan vastknopen. We worden au fond niet gierig van Vinted. Vinted (en wellicht ook andere tweedehandssites) confronteren ons vooral met de echte waarde van een euro.

Wat u, beste lezer? Heeft u gelijkaardige ervaringen? Wat hebben ze u geleerd? Mail ons!