Marathononderhandelingen stikstof gaan door, commissies worden afgelast

Vooruitgang is er, er zijn zelfs kleine stappen gezet richting deelakkoorden, is te horen. Maar na meer dan 15 uur (ook nachtelijk) onderhandelen heeft de Vlaamse regering vanochtend nog altijd geen stikstofakkoord beet. Falen is voor Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) geen optie. En dat mag ruim geïnterpreteerd worden. Als Jambon er niet in slaagt een akkoord uit de brand te slepen, kan zijn regering niet verder.

Maar zo ver is het nog niet. De ministers van de Vlaamse kern, aangevuld met minister van Landbouw Jo Brouns (CD&V) en minister van Leefmilieu Zuhal Demir (N-VA) zitten al bijeen sinds 18 uur dinsdagavond. Zowel Demir als Open VLD-viceminister-president Bart Somers werden vanochtend in commissies verwacht in het parlement, maar die bijeenkomsten zijn afgelast. De stikstofonderhandelingen krijgen voorrang.

Bij zowel N-VA, CD&V als Open VLD valt te horen dat er vannacht vooruitgang geboekt is, maar niemand durft zich wagen aan voorspellingen of dat een akkoord zal opleveren voor 14 u, wanneer de ministers verwacht worden in het Vlaams Parlement – daar is geen ontsnappen aan. In de entourage van Jambon klinkt het dat men er alles aan doet om de tekst erdoor te krijgen.

In de loop van de nacht werd er regelmatig teruggegrepen naar bilaterale gesprekken. Voor N-VA ontving Jambon zowel N-VA-viceminister-president Ben Weyts als minister Demir. Ook bij CD&V sprak men in duo, Hilde Crevits (CD&V) en minister Brouns stonden elkaar bij. Alleen Somers onderhandelde alleen.

   • Voor Jambon staat meer op het spel dan stikstof

Maar waar knelt het dan nog? En waar zit de vooruitgang? Over de zogenaamde ‘rode lijst’, zou er een akkoord zijn. Na het krokusakkoord begin vorig jaar, zette vooral die lijst veel kwaad bloed. De ‘rode bedrijven’, met een te hoge stikstofuitstoot, moesten volgens dat eerste akkoord gedwongen stoppen. Rond die lijst zouden de posities voldoende opgeschoven zijn om een akkoord mogelijk te maken. Eerder was er al sprake van dat boeren op die lijst de mogelijkheid zouden krijgen om over te schakelen op natuurbeheer en akkerbouw, met steun van de overheid.

De een zijn dood...

Het moeilijkste punt lijken woensdagochtend nog steeds de drempelwaarden voor stikstofuitstoot te zijn, waar (nieuwe) landbouwbedrijven onder moeten blijven. Die ‘impactscore’ (in procent) geeft aan hoeveel een bedrijf bijdraagt aan de stikstofneerslag in de omgeving. CD&V ging eerder al akkoord met een voorstel van minister Demir waarbij de drempel van 0,028 procent zou kunnen stijgen naar 0,8 procent en later, als er voldoende landbouwers uitgekocht zijn, zelfs naar 1 procent.

Vraag is bij zo’n deal natuurlijk waar de uitzonderingen zitten. CD&V dringt erop aan dat de uitstootmarge van landbouwbedrijven die stoppen, verdeeld zou worden. Een deel zou verrekend worden in de algemene afbouw van de stikstofuitstoot, zodat ‘het bad verder leegloopt’, de rest wil de partij kunnen verdelen over landbouwbedrijven in de buurt. De een zijn dood wordt in dat geval de ander zijn… stikstofmarge.