Cultuur en media
Podcasttips | De indiekoningin van de podcastwereld maakt haar comeback
Na uitstapjes naar fictie keert Kaitlin Prest terug naar de autobiografische podcast. In een nieuw seizoen van The heart onderzoekt ze de band met haar zus Natalie.
Tussentaal beroert de gemoederen. Mijn Limburgse collega Karsten Lemmens schreef een bevlogen betoog waarom hij op radio en televisie liever bediend wordt in het Standaardnederlands. Zijn hartenkreet kwam er nadat de VRT-taalraadsvrouw aan De Standaard had gezegd dat een accentje hier en daar geen ramp is. Meer nog, de VRT moet dat omarmen. Waarom wil ze dat en waarom is dat ook wel een beetje logisch? Journalist Cathérine De Kock licht het toe in DS Vandaag.
Volgende week, op 24 februari, is het exact een jaar geleden dat Rusland Oekraïne binnenviel. Het is de aanleiding voor DS Vandaag om volgende week vijf dagen lang in te zoomen op het conflict. Maandag verschijnt de eerste aflevering over de impact van de oorlog op Rusland.
1. ‘The heart’ is nog altijd ongeëvenaard
‘Welcome … to ‘The heart’. Badum. Badum. Badum.’ Als je dat zinnetje herkent, is de kans groot dat je er kippenvel van krijgt. The heart is een cultfavoriet onder podcastliefhebbers. Van 2014 tot 2017 maakte Kaitlin Prest samen met gelijkgezinde, avontuurlijke weirdo’s audioverhalen die zo intiem waren dat je er soms bij moest blozen. Spontaan moet ik denken aan The beloved, een monoloog van een heteroseksuele cisman die zijn genderidentiteit in vraag stelt na het ontdekken van anaal plezier.
De comeback van The heart kondigde zich aan als een seizoen over een van de meest turbulente, diepe en mysterieuze liefdes: de band tussen zussen en meer bepaald, de band tussen Kaitlin Prest en haar zus Natalie. Mijn verwachtingen stonden meteen op scherp, want ‘KP’, zoals Kaitlin door haar vrienden genoemd wordt, had het moederschip jaren geleden verlaten. Onder het nieuwe team ging de charme wat verloren.
In de eerste aflevering nemen de zussen ons mee naar hun jeugd in het Canadese Chesterville. Hun verhouding is bijna archetypisch: Kaitlin is ouder, charismatisch en bazig. Natalie is jonger, gemakkelijk in de omgang en krijgt volgens Kaitlin alles in de schoot geworpen. Door de jaren verschuiven de machtsrelaties en verhoudingen in het gezin.
Wat je hoort, is autofictie, een literair genre dat dicht bij het leven van de auteur staat. Aan het begin geeft Prest mee dat alles zo waarheidsgetrouw mogelijk verteld wordt, maar ze vraagt je ook om een oude foto voor de geest te halen. Wat zie je? En wat valt buiten het kader? Met andere woorden, je hoort slechts één versie van de werkelijkheid. Of misschien twee versies, want Kaitlin en Natalie vertellen vaak over dezelfde gebeurtenissen, maar telkens vanuit hun eigen beleving. Door de contrasten in hun herinneringen komt de zusterband pijnlijk herkenbaar in beeld.
Wat is dit ook weer prachtig vormgegeven, in geluid en in taal. Kaitlin Prest blijft ongeëvenaard door creatief, met verwondering en wars van taboes naar de mens en onze relaties te kijken. Er verschijnen zoveel podcasts over moordenaars en spectaculaire oplichters, maar The heart blijf ik oneindig veel spannender vinden.
2. Wie is er bang voor Bret Easton Ellis?
Bret Easton Ellis does not fit in. Dat komt hij je graag vertellen: het literaire establishment wil de American Psycho-schrijver niet, de linkse liberals ergeren zich aan zijn politiek incorrecte meningen en in Hollywood lusten ze zijn scripts niet. Toch is elk nieuw boek van ‘BEE’ een klein evenement. Voor Shards (‘Scherven’) deed hij nog eens een ouderwetse schrijverstournee en zo kwam hij in Amsterdam terecht bij Het uur van Pieter van der Wielen.
In dat interview kan je zelf ondervinden wat Ellis zo enigmatisch maakt. Met Shards fictionaliseert de schrijver zijn laatste jaar aan de middelbare school in Los Angeles. Hij verzint er een seriemoordenaar bij die een lange schaduw werpt op het zonovergoten jeugdig paradijs. Lijken worden lelijk toegetakeld. ‘Ben je zelf soms bang van wat je schrijft?’, vraagt Van der Wielen hem. ‘Helemaal niet’, antwoordt Ellis. ‘Mijn pen is mijn beste vriend.’
Nochtans heeft zijn pen hem al vaker verraden. Ellis is goudeerlijk in zijn antwoorden en tegelijk een fantast. Zo ontkrachtte de podcast Once upon a time … in Bennington College, over Ellis en zijn collegegenoten Donna Tartt en Jonathan Lethem, de mythe dat er in zijn jeugd een lijk verborgen lag in een steegje en dat iedereen daar weet van had. Hij verwerkte die verzonnen gebeurtenis in zijn debuut Less than zero. ‘Schrijven is een gevaarlijke superkracht die je moet leren beheersen’, zegt Ellis nu. ‘Je kan niet zomaar dingen verzinnen over mensen in je omgeving.’ Hij heeft er al heel wat vrienden aan verloren.
Naast Ellis, de schrijver, is er ook Ellis, de provocateur. Als publiek figuur gaat hij soms scherp in tegen de sentimentele mythes van de Amerikaanse cultuur, maar zelf is hij ook niet vies van pathos. Die Ellis komt in de tweede helft van het interview aan bod, wanneer hij voorspelbaar tekeergaat tegen de ‘politiek correcte wokecultuur’. ‘Wat is toxische mannelijkheid in hemelsnaam? Wat is haatspraak?’, windt hij zich op. ‘We kunnen die vragen niet eens meer opwerpen.’
Het is een tragikomische dynamiek: Ellis is graag de kiezel in de schoen van het establishment, de zelfverklaarde outsider, maar wanneer dat establishment reageert, voelt hij zich als door een wesp gestoken. En ondanks al zijn geweeklaag over het tegendeel, wil iedereen toch graag horen wat hij te zeggen heeft. Zijn essaycollectie White werd een bestseller en als hij komt als spreker, verkopen de zalen uit. En nu is hij dus hier, als podcasttip in deze nieuwsbrief.
Beluister ‘Het uur’ met Bret Easton Ellis >
3. Tony Soprano verschijnt opnieuw bij de psycholoog
Een podcast waarin een psycholoog en een scenarist bekende televisiepersonages analyseren vanuit het standpunt van een therapeut. Dat dit nog niet bestond! Therapie- en tv-podcasts zijn populaire microgenres en eigenlijk perfect verenigbaar. Want zijn we niet zelf amateurpsychologen wanneer we de motivaties en het gedrag van onze favoriete personages proberen te begrijpen?
In Shrink the box bekijken de Britse psychotherapeut Sasha Bates en de acteur/scenarist Ben Bailey Smith onder anderen Tony Soprano uit The Sopranos, Walter White uit Breaking bad en Beth Harmon uit The queen’s gambit door een therapeutische lens. Na een scène waarin Tony Soprano zich kwaad maakt, omdat zijn psycholoog hem vraagt voor een vergoeding voor een gemiste sessie, wordt bijvoorbeeld uitgelegd waarom grenzen stellen zo belangrijk is in therapie.
Die aanpak is nogal teleurstellend. Tony Soprano wordt gebruikt om de werking van therapie te verduidelijken en niet omgekeerd. Ik had liever gehoord hoe je zo’n personage opbouwt en waarom de geliefde maffiabaas psychologisch zo geloofwaardig is. Door braafjes te duiden dat zijn paniekaanvallen wijzen op opgekropte gevoelens, krijg je het verkeerde effect: Tony Soprano wordt afgevlakt tot een anonieme casestudy. In het ergste geval nekt dat de magie van de reeks en dat is het laatste wat je wil als tv-podcast.
Vorige week tipte ik trouwens het tweede seizoen van The turning over de donkere kant van balletgrootmeester George Balanchine. Omdat ik die zo straf vind, schreef ik een uitgebreidere recensie. Die kan je hier lezen.
Heb je zelf nog een tip? Schrijven staat vrij. Je kan me bereiken op podcasttips@standaard.be.
Tot volgende week!
Alle tips uit deze nieuwsbrief vind je in de podcastapp van De Standaard onder de knop ‘Ontdekken’. Heb je de app nog niet? Download hem hier.
plus-artikels kunt lezen?
Ontvang meldingen bij belangrijk nieuws.
