Podcasttips | George Balanchine, misschien wel een echte Lydia Tár

Afgelopen zaterdag verscheen de vierde aflevering van Lacroix. Ik was gangster. De microfoon verschoof van Philippe Lacroix naar Franky Croes. Hij is vandaag net als Lacroix leraar, maar 34 jaar geleden verloor hij door toedoen van Lacroix zijn tweelingbroer. Ronny Croes stierf door een bom bij een slecht voorbereide overval op een geldtransport door de bende Haemers.

Het werd een openhartig gesprek over omgaan met verlies en het vermogen tot vergeving. ‘Ik ben nooit boos ­geweest, heb nooit haat gevoeld’, vertelt ­Croes. ‘Maar dat is niet voor de hele ­familie zo. Iedereen gaat er op zijn eigen manier mee om. Ik herinner me hoe een vriend voor de deur kwam staan met een jachtgeweer. Hij wilde op zoek gaan naar de daders. Ik zei : “Je bent gek.”’

Beluister Lacroix. Ik was gangster >

Lees een gesprek met de makers: ‘Doorheen de acht ­af­leveringen zijn we nooit vergeten wat Lacroix gedaan heeft’ >

In de bioscoop kan je vandaag kennismaken met Lydia Tár, een meesterlijke dirigent die zich even rücksichtslos van haar macht bedient als van haar stokje. Het fictieve personage, indrukwekkend neergezet door Cate Blanchett, beroert de gemoederen. De film, die in onze krant bekroond werd met vijf sterren, wordt op de opiniepagina’s door schrijver Gaea Schoeters ‘leep’ en ‘intellectueel oneerlijk’ genoemd. Wat maakt Tár tegelijk zo straf en zo omstreden? Cultuurpodcast Radar dirigeert je langs de fascinerendste film die vandaag in de zalen te zien is.

Beluister Radar >

1. Wat met de echte Lydia Társ?

Wat met de echte Lydia Társ? In een nieuw seizoen van The turning wordt George Balanchine uitgebreid geportretteerd. De Georgisch-Amerikaanse choreograaf wordt beschouwd als de grootste dansvernieuwer uit de twintigste eeuw. New York vereerde hem als een god. Maar net als bij Tár eiste dat een tol van zijn omgeving. Balanchine trouwde verschillende van zijn danseressen en legde zijn gezelschap een strikt regime op. Vriendjes waren voor de ballerina’s uit den boze.

Na een seizoen over de schaduwzijde van Moeder Teresa en haar kloosterorde wordt nu het sektarische karakter van de balletwereld onder een microscoop gelegd. Jens Roofthooft, stagiair op de cultuurredactie en liefhebber van dans en ballet, luisterde voor deze nieuwsbrief de eerste drie afleveringen.

‘Het viel me meteen op dat je eerst te horen krijgt wat deze man op zijn kerfstok heeft, vooraleer je leert over zijn verwezenlijkingen. Het truecrimeframe ligt er zo wel vrij dik op’, vond hij. ‘Misschien wordt het iets te spannend gebracht, maar daardoor luister je natuurlijk wel verder. De getuigenissen van zijn voormalige danseressen en zijn biografe geven bovendien een genuanceerd beeld van wie Balanchine was en wat hij betekend heeft.’

Tegelijk moet ook gezegd worden dat de danswereld vandaag een stuk democratischer in elkaar steekt. De dictatuur van het almachtige genie is verleden tijd. Zo werken balletscholen vaak met gastdocenten uit verschillende disciplines om dat patroon te doorbreken. Luisteren doe je trouwens ook voor de prachtige muzieksequenties. The turning: room of mirrors is dankzij het onderwerp een van de elegantst gemonteerde podcasts die je dit jaar zal horen. Al worden de pirouettes wel ontsierd door lange reclameblokken.

Beluister ‘The turning: room of mirrors’ >

2. Klaar voor de papierversnipperaars?

Michael Hobbes is misschien wel de grootste wijsneus van de podcastwereld. Keer op keer komt hij je vertellen waarom we het bij het verkeerde eind hebben. In You’re wrong about deed hij dat over uiteenlopende onderwerpen als Martha Stewart, de cancelcultuur of Kitty Genovese en het omstandereffect. Maintenance phase tackelde dan weer foute gezondheidstrends. Nu is er If books could kill, een boekenpodcast die je vertelt wat je vooral niet moet lezen.

Hobbes richt zijn pijlen op de nonfictieboeken die als zoete broodjes verkopen in luchthavens en op stations. Denk maar aan Freakonomics en Mannen komen van Mars, vrouwen komen van Venus: leuk verteld, maar feitelijk zo wankel als een kaartenhuisje.

Ik was vooral benieuwd naar de aflevering over Malcolm Gladwell, ooit schrijver bij The New Yorker en ondertussen bestsellerauteur van boeken als Outliers (vertaald als: Uitblinkers) en The tipping point (vertaald als: Het beslissende moment). Wat te denken van Gladwells beroemde stelling dat je 10.000 uur moet oefenen, vooraleer je ergens expert in bent? ‘Ja, dat is een bizar rond getal’, merkt Hobbes droog op, waarna er brandhout wordt gemaakt van de boude stelling.

Met gevoel voor humor en veel genoegen halen Hobbes en zijn kompaan Peter Shamshiri ook de andere hoofdstukken uit Outliers onderuit. Dat Chinezen beter in wiskunde zijn doordat ze rijst kweken? Of dat Koreanen meer vliegtuigen crashen omdat ze hun meerdere niet durven tegen te spreken? Larie, apekool en vooral: voer voor een podcast.

Beluister If books could kill >

3. Start je dag met een vleug poëzie

Het is mij eerlijk gezegd ontgaan, maar onlangs was het poëzieweek. Ach, moet er dan een aanleiding zijn om de nieuwe poëziepodcast van Ellen Deckwitz te delen? Sinds de start van het nieuwe jaar draagt de Nederlandse auteur elke dag een gedicht voor dat ze kort even kadert. Deckwitz bezit de gave om het betere dichtwerk bevattelijk en aantrekkelijk te maken voor het grote publiek. De afleveringen schommelen tussen twee en vijf minuten, ideaal om de dag mee te starten of te eindigen.

Beluister ‘Poëzie vandaag’ >

Heb je zelf nog een luistertip? Schrijf me op podcasttips@standaard.be.

Veel luisterplezier en tot volgende week!

Alle tips uit deze nieuwsbrief vind je in de podcastapp van De Standaard onder de knop ‘Ontdekken’. Heb je de app nog niet? Download hem hier.