Aanval op munitiefabriek in Iran draagt vingerafdrukken van Israël

Volgens de Iraanse autoriteiten valt de schade aan de munitie­fabriek in Isfahan, een stad op ­ongeveer 450 kilometer van Teheran, in het centrum van het land, goed mee. Zaterdagavond, tussen 23 en 24 uur, naderden drie drones de fabriek. Daarvan werden er, zo liet het Iraanse ministerie van ­Defensie weten, twee uit de lucht ­gehaald. Maar de derde drone trof de fabriek wel, met ‘lichte schade aan het dak’ tot gevolg. De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken sprak van een ‘laffe aanval’.

• Diplomatieke meesterzet van Scholz: de kanselier zweeg tot hij zijn zin kreeg

De beelden die via Iraanse staatsmedia werden vrij­gegeven, lagen niet helemaal in lijn met de relativerende taal van de autoriteiten. Daar zag de inslag er toch iets spectaculairder uit. Op telefoonopnames zie je hoe de vlammen hoog opschieten uit het getroffen gebouw. Wellicht werd de aanval uitgevoerd met zogenoemde ‘quadrocopter’-drones. Die worden aangedreven door vier propellers.

Dat voedde meteen het vermoeden dat Israël achter de operatie zit. Israël zette eerder al quadrocopters in bij clandestiene ­opdrachten in het buitenland, ­zowel in Iran als in Libanon. Maar het Israëlische ministerie van ­Defensie gaf zondag geen commentaar.

Niet voor het eerst

Tegenover The Wall Street Journal waren anonieme Amerikaanse ­officials een stuk loslippiger. Ze zeiden, net als de Jerusalem Post, dat Israël achter de vijandelijk­heden zit. Dat zou dan de eerste operatie in Iran zijn van de nieuwe uiterst rechtse regering onder leiding van Benjamin Netanyahu. Ze sluit aan bij het Israëlische beleid van de afgelopen jaren.

Zo vermoeden vele waarnemers ook de hand van Israël in een aantal bombardementen op militaire installaties in Iran in 2021 en 2022. Ook voor de aanslag op de kern­fysicus Mohsen Fakhrizadeh, die in november 2020 in zijn wagen in Teheran werd uitgeschakeld, werd naar Israël gekeken. Het land heeft zich daar nooit over uitgesproken.

De afgelopen maanden liepen de spanningen tussen Iran en ­Israël, net zoals die tussen Iran en het Westen, verder op. Sinds september liggen de gesprekken over een nieuwe nucleaire deal op apegapen. De vorige deal werd door Donald Trump opgeblazen in 2018. Israël en de VS willen koste wat het kost vermijden dat Iran ­nucleaire wapens tot zijn beschikking krijgt.

Militaire oefeningen

Volgens The Wall Street Journal bracht de topman van de CIA, ­William Burns, vorige week nog een onaangekondigd bezoek aan Israël. Toen ging het ook over Iran. Maandag trekt ook de Amerikaanse minister van Buitenlandse ­Zaken, Anthony Blinken, naar ­Netanyahu om het over Iran te hebben. En dan zijn er nog de grootscheepse militaire oefeningen die de VS en Israël vorige week uitvoerden, waarbij meer dan 7.000 militairen betrokken waren. De stafchef van het Israëlische leger verklaarde dat de VS en Israël zich ‘op het ergste’ voorbereiden.

De Amerikanen maken zich niet alleen zorgen over de nucleaire ­ambities van Teheran, ze proberen ook de alliantie tussen Iran en Rusland dwarsbomen. De afgelopen maanden leverden de ayatollahs volop drones aan Vladimir Poetin. Die werden onder meer ingezet bij de bombardementen op de energie-infrastructuur van Oekraïne. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er zondag, in de directe om­geving van Volodimir Zelenski, ­opgetogen gereageerd werd op de aanval op de fabriek in Isfahan.

Op Telegram-kanalen die ­gelinkt zijn aan de Iraanse Revolutionaire Garde, werd met vergeldingsacties gedreigd. In het verleden sloeg Iran al een paar keer ­terug met drone-aanvallen op ­Israëlische schepen in de Perzische Golf of op de Rode Zee.

Aardbeving

Voor Teheran was het dronebezoek in Isfahan niet de enige tegenvaller dit weekend. Op de Iraanse televisie werd ook over een brand in olieraffinaderij in Tabriz, in het noordwesten van het land, bericht. ­Bovendien was er een aardbeving van 5,9 op de schaal van Richter, waarbij drie mensen om het leven gekomen zouden zijn. En dan is er natuurlijk nog de voortdurende politieke onrust die in september op gang kwam na de dood van Mahsa Amini. De Koerdisch-Iraanse studente kwam om het leven, nadat ze hardhandig ­gearresteerd was door de Iraanse zedenpolitie.

Onduidelijk is wat Benjamin Netanyahu de komende maanden nog van plan is. Zijn de drone-aanvallen op Iran het begin van meer operaties in dat land? Het valt niet uit te sluiten, ook omdat Israëls houding tegenover Oekraïne de Amerikanen een doorn in het oog is. De Israëli’s steunen Zelenski voorlopig niet militair, ze willen hun goede relaties met Moskou niet in het gedrang brengen.

Maar als Netanyahu de Iraanse steun voor Poetin kan ondermijnen door hun militaire fabrieken te bombarderen, is dat voor de Oekraïners welgekomen hulp. Tegelijk dreigt er zo natuurlijk een nieuw internationaal kruitvat in brand te vliegen.