Geschuif met proces aanslagen ‘emotioneel onmenselijk’

Het was een eerste sleutelmoment op het assisenproces van de aanslagen, waar veel slachtoffers en nabestaanden op het proces hadden naar uitgekeken. Vanaf morgen, woensdag, zouden de beschuldigen zelf ondervraagd worden en zouden ze met een uitleg moeten komen over waarom en hoe ze betrokken zijn geraakt bij de aanslagen. Maar vanochtend kwam het op de zitting tot een anticlimax. Voorzitter Laurence Massart besloot tot een drastische herschikking van de agenda om de eindeloze discussie te beslechten die al sinds het begin van het proces woedt over de manier waarop de zeven aangehouden beschuldigden van de cel naar de rechtszaal worden gebracht.

Concreet betekent de hertekening van de planning dat tot en met eind januari eerst de onderzoeksrechters en speurders aan het woord komen. Vanaf midden januari was het nochtans voorzien dat de slachtoffers zouden getuigen. ‘Momenteel is het onduidelijk wanneer zij hun verhaal kunnen doen’, zegt persmagistraat Luc Hennart.

Voor de slachtoffers die erop gerekend hadden in januari te kunnen getuigen, is dat een streep door de rekening. Advocate Nina Van Eeckhaut, die de echtgenote van slachtoffer Nic Coopman bijstaat, vindt de wijziging ‘du jamais vu’, zegt ze. ‘Mijn cliënte is over haar toeren. Op psychologisch en emotioneel vlak is dit onmenselijk. Deze mensen wachten al zeer lang om hun verhaal te kunnen doen. Dat die datum nu weer wordt verschoven, bevestigt alleen maar het gevoel dat de beschuldigden op meer begrip kunnen rekenen dan de nabestaanden. Ik begrijp dat een assisenproces onvoorspelbaar is, maar dit toont aan dat de voorzitter niet in staat is om een monsterproces als deze in goede banen te leiden. En ook organisatorisch is dit niet de beste oplossing. Alle slachtoffers en getuigen zullen opnieuw gedagvaard moeten worden.’

Ook advocaat Nicolas Estienne reageerde al boos tijdens de zitting. Zijn cliënt, een Amerikaans slachtoffer, had al vliegtuigtickets naar Brussel geboekt. Estienne vindt dat er meer belang wordt gehecht aan ‘de transfer van de beschuldigden’ dan aan de slachtoffers ‘die vandaag enkel nog een transfer kunnen doen tussen hun bed en rolstoel’.

• Terreurproces laveert van incident naar incident

De agendawijziging komt er nadat de advocaten van de beschuldigden vorige week minister van Justitie Vincent Van Quickenborne hebben gedagvaard in kort geding vanwege de manier waarop de terreurverdachten worden overgebracht naar het proces. Volgens de beschuldigden gebeurt die overbrenging op een inhumane manier, met eerst een naaktfouille in de cel en vervolgens een geblinddoekte overbrenging met keiharde muziek in de oren. Maar volgens de federale politie en de administratie van Justitie gebeurde de overbrenging perfect volgens de regels die al jaren van kracht zijn. Tot de uitspraak van de rechter in kort geding weigeren de meeste beschuldigden te praten. Die zaak in kort geding wordt vrijdag gepleit. Maar er is ook nog beroep en eventueel Cassatie mogelijk.

Daarom gooit voorzitter Laurence Massart de agenda van het proces nu dus radicaal om. Ook het slachtofferscollectief V-Europe is het beu. ‘De beschuldigden wrijven nu in hun handen, terwijl slachtoffers terug slachtoffer worden in dit proces’, zegt advocate Sanne De Clerck van V-Europe. ‘Ik weet niet hoe ik dit zal uitleggen aan onze cliënten.’

Maryse Alié van slachtoffercollectief Life4Brussels zei maandag ook al dat het proces ‘gegijzeld wordt’ door ‘geklaag’ vanuit de beschuldigenbox.