Groen licht voor afromen overwinsten energiebedrijven

‘Pas wanneer u geen minister zal zijn, zal het negatieve arrest over deze regeling komen’, haalde Marie-Christine Marghem (MR), de vorige minister van Energie, uit naar Tinne Van der Straeten (Groen) en haar wetsontwerp, bedoeld om de overwinsten van de elektriciteitsproducenten af te romen. Ter herinnering: de federale regering wil van augustus dit jaar tot juni volgend jaar de winst afromen als die hoger is dan 130 euro per megawattuur.

   • Oversubsidies al even moeilijk aan te pakken als overwinsten

‘De tekst lijkt ons juridisch zwak’, vervolgde Marghem. De juridische robuustheid van de regeling zal inderdaad bepalen of de regering met succes een geraamd bedrag van 3,1 miljard euro aan overwinst kan afromen van de elektriciteitsproducenten en Fluxys. Een bezorgdheid die ook kamerlid Bert Wollants (N-VA) uitte, zeker nadat de Raad van State een kritisch advies had gegeven over de regeling. Die gaat verder dan wat Europa voorstelde. Europa spreekt pas vanaf 180 euro van overwinst, maar laat de lidstaten wel toe om daarvan af te wijken. Wollants vraagt zich vooral af of wel voldoende onderbouwd is waarom de grens op 130 euro ligt.

Nederland en Duitsland

Tinne Van der Straeten wijst daarvoor naar energieregulator Creg, die berekende dat elektriciteitsproducenten enkele jaren geleden hooguit 80 euro per MWh mochten verwachten als maximumprijs. De federale regering doet er 50 euro bovenop. Dat bedrag moet ervoor zorgen dat er voor de elektriciteitsproducenten nog voldoende investeringsmarge overblijft en moet verliezen uit het verleden dekken. Van der Straeten wijst onder meer naar Nederland, waar het plafond wellicht ook op 130 euro zal liggen. Onze noorderburen zullen de overwinst wel slechts voor 90 procent afromen. En in Duitsland wordt volgens Van der Straeten zelfs gewerkt aan een regeling met verschillende plafonds onder de 130 euro.

Een andere bezorgdheid, die onder meer Wollants uitte, gaat over de verschillen in behandeling voor de verschillende technologieën en of de kernenergiesector - die al een repartitiebijdrage betaalt - niet onevenredig veel zal moeten ophoesten. Van der Straeten gaf toe dat 95 procent van de verwachte overwinstopbrengst - inclusief de repartitiebijdrage - van kernenergie zal komen. Maar ze merkte wel op dat de kernenergiesector geeEnergin dubbele belasting betaalt, omdat de bestaande repartitiebijdrage wordt verrekend met de overwinstbelasting die een kerncentrale zou moeten betalen.

Al die argumenten konden N-VA niet overtuigen. De partij onthield zich dan ook bij de stemming. PVDA legde een eigen voorstel met een lager plafond neer, maar stemde toch voor. De meerderheid, gesteund door Vlaams Belang, zette het licht op groen voor de overwinstbelasting. De meerderheid zonder Marie-Christine Marghem weliswaar, die aangaf eerst de antwoorden van Van der Straeten te willen herlezen, en daarop de zaal verliet. Het is niet de eerste keer dat ze op die manier haar afkeur voor het werk van haar opvolgster laat blijken. Haar partijgenoot Mathieu Bihet stemde wel gewoon voor.

Van der Straeten beseft erg goed dat de kans bestaat dat energieproducenten de overwinstbijdrage zullen aanvechten. ‘The gravity of the battle means nothing to those at peace’, besloot ze naar de woorden van de Egyptische ondernemer en schrijver Mo Gawdat. Of: voor wie leeft in harmonie met zichzelf, maakt het niet uit hoe zwaar de strijd is.