Navo-baas Stoltenberg: ‘Raketinslag is niet de fout van Oekraïne’

‘Het onderzoek is bezig en we moeten de uitslag afwachten, maar er is geen indicatie dat dit het gevolg was van bewuste aanval. Er zijn ook geen aanwijzingen dat Rusland offensieve acties tegen de Navo voorbereidt. Het gaat waarschijnlijk om Oekraïens afweergeschut tegen een Russische kruisraket.’ Dat zei Navo-secretaris-generaal Jens Stoltenberg op een persconferentie na afloop van de Noord-Atlantische Raad (NAC). Daarmee bevestigt hij eerdere verklaringen van de Poolse president Andrzej Duda. Die zei dat het om ‘oud materiaal uit de Sovjet-Unie’ ging, maar dat er ‘geen bewijs is dat het door Rusland is afgevuurd’.

Artikel 5 noch 4 van het Navo-verdrag wordt dus ingeroepen. Toch legt de Navo de verantwoordelijkheid bij de Russische president Vladimir Poetin. ‘Laat me duidelijk zijn, dit is niet de fout van Oekraïne. Rusland draagt hier de volle verantwoordelijkheid.’

‘Poetin creëert deze gevaarlijke situaties’

Stoltenberg herinnerde eraan dat het Rusland is dat in februari Oekraïne is binnengevallen. ‘Dit is het gevolg van Ruslands brutale oorlog in Oekraïne en van de enorme golf van raketaanvallen die Rusland gisteren deed. Oekraïne heeft uiteraard het recht om die raketten neer te halen.’

Of er dan ook brokstukken van de Russische kruisraket gevonden zijn waartegen de Oekraïense luchtafweer gericht was, kon of wou Stoltenberg niet zeggen. Hij wou niet vooruitlopen op het onderzoek. Oekraïne liet reeds verstaan dat het mee wil werken aan dat onderzoek.

Stoltenberg betreurde dat China Rusland niet veel strenger veroordeelt en zich afzijdig houdt bij VN-resoluties. ‘Ze delen soms ook de retoriek van Rusland. Maar nog eens, Vladimir Poetin is hiervoor verantwoordelijk. De voortdurende niet-discriminerende (geen onderscheid makend tussen militaire en burgerdoelwitten, red.) aanvallen van Rusland op Oekraïense steden en burgers zijn zijn verantwoordelijkheid. Hij creëert deze gevaarlijke situaties en hij kan de oorlog beëindigen. Als Vladimir Poetin en Rusland stoppen met vechten, is er vrede. Als president Zelenski en Oekraïne stoppen met vechten, is er geen Oekraïne meer.’

Focus op luchtverdediging

Het incident is voor de Navo geen aanleiding om van koers te veranderen of om snel extra manschappen naar de oostgrens te sturen. De Navo-landen blijven Oekraïne wel materieel steunen. Vandaag is er een bijeenkomst van de Ukraine Defense Contact Group om de steun aan het land te coördineren. ‘De focus ligt daar nu op luchtverdediging’, aldus Stoltenberg, die aangaf dat al heel wat landen belangrijke bijdragen hebben geleverd. Het gaat dan onder meer over Nasams-luchtafweer, maar ook drone counter systems, om aanvallen met drones af te weren.

De Navo heeft ook in lidstaat Polen zelf heel wat luchtafweer staan. Stoltenberg kreeg de vraag of die dan niet in actie had moeten komen zodat het incident van gisteren vermeden had kunnen worden. ‘We zijn daar 24/7 aanwezig met radars op de grond en in de lucht. Maar een raket van de luchtafweer heeft niet de eigenschappen van een aanval. Dit zegt niets over onze mogelijkheden om in te grijpen bij een echte aanval.’