Waar kan u hinder ondervinden tijdens de nationale stakingsdag?

NMBS: slechts kwart treinen rijdt uit

Zoals steeds is de actiebereidheid groot bij het treinpersoneel. Vanaf dinsdagavond om 22 uur zal het treinverkeer zwaar verstoord zijn. Op basis van het personeel dat aangegeven heeft te zullen werken, heeft de NMBS een alternatieve dienstregeling uitgewerkt. Concreet zal slechts een kwart van de treinen uitrijden. Van de IC-treinen, de treinen tussen de grote steden, is dat één op de drie. De P-treinen, die normaal alleen tijdens de spits rijden, zijn nagenoeg allemaal afgeschaft.

• Getuigenissen: ‘Veel bedrijven blijven fors winst boeken, personeel krijgt al jaren niets extra’

De hinder verschilt sterk van regio tot regio. Zo rijden er in het grootste deel van de provincies Namen en Luxemburg, en in een deel van Waals-Brabant, geen treinen omdat er onvoldoende personeel is voor het seinhuis van Infrabel in Namen. Ook in een aantal andere stations in het land zullen er weinig tot geen treinen stoppen. De NMBS raadt reizigers aan om eerst goed te checken op de website of de app welke treinen wel rijden.

Luchthaven Charleroi gesloten, tot 60 procent van vluchten geannuleerd op Zaventem

Alle vluchten die woensdag waren gepland van en naar de luchthaven van Charleroi, zijn geannuleerd. De terminal zal gesloten zijn, zo heeft Brussels South Charleroi Airport (BSCA) aangekondigd.

Op Brussels Airport is minstens 55 procent van de vluchten – een tweehonderdtal – geannuleerd. Reisoperator Tui heeft zelfs al zijn vluchten verkast naar de luchthavens van Keulen en Maastricht. De luchthaven had aan de vliegmaatschappijen gevraagd om tot 60 procent van de vluchten te annuleren, dus mogelijk komen er nog een aantal bij. ‘We moeten vluchten annuleren omdat we weten dat we minder capaciteit zullen hebben bij de check-in, de bagageafhandeling en de veiligheidsdiensten’, zegt woordvoerster Nathalie Pierard. ‘We willen er zeker van zijn dat de vluchten die wel gepland staan, veilig kunnen plaatsvinden.’

Getroffen passagiers krijgen in principe een seintje van hun vliegmaatschappij. ‘Ze kunnen hun geld terugkrijgen of voor een andere vlucht kiezen’, zegt Pierard. ‘Voor de vluchten die wel doorgaan vragen we aan de passagiers om licht te reizen, indien mogelijk alleen met handbagage. Te laat komen is uiteraard nooit goed, maar het heeft ook geen zin om te vroeg te komen. Voor vluchten binnen Europa volstaat 2 uur op voorhand, daarbuiten is dat 3 uur.’

De Lijn: bus- en tramvervoer gehalveerd

Ook bij De Lijn is de impact groot. In heel Vlaanderen zal gemiddeld 55 procent van de bussen en trams rijden. In Antwerpen is het aanbod het meest geslonken, naar 50 procent. In West-Vlaanderen rijdt 60 procent van de bussen en trams. De Kusttram rijdt aan 60 procent. De alternatieve dienstverlening is sinds maandagavond beschikbaar op de routeplanner van De Lijn.

Bij de Brusselse MIVB is de precieze impact nog onduidelijk, al verwachten ze ook daar een grote verstoring van het bus- tram en metroverkeer.

Bpost: tragere belevering

Bij Bpost kunnen ze moeilijk inschatten hoe groot de hinder zal zijn, maar het staat buiten kijf dat brieven met vertraging in de bus zullen vallen. ‘We zetten maximaal in op pakjes, aangetekende brieven en kranten’, zegt woordvoerster Veerle Van Mierlo. ‘Dat zijn dingen die tijdsgevoelig zijn en waar we afspraken over hebben gemaakt met onze klanten. Alles wat non-prior is, zoals gewone brieven, kan vertraging oplopen, zeker omdat het sowieso al een korte week is met een feestdag op vrijdag.’ De kans is ook reëel dat sommige postkantoren moeten sluiten, omdat er onvoldoende personeel opdaagt.

Ziekenhuizen: stakingsposten

Ook in de Belgische ziekenhuizen vinden acties plaats. Volgens ACLVB-woordvoerder Dirk Mertens zal er aan het AZ Sint-Maarten in Mechelen en het AZ Delta in Roeselare een stakingspost staan. In Wallonië en Brussel zullen volgens ACV twee derde van de privéziekenhuizen hinder ondervinden.

Bij een tiental ziekenhuizen willen de bonden een stakingspiket oprichten. Volgens de bonden is de situatie voor het zorgpersoneel in veel ziekenhuizen ‘catastrofaal’. De vakbonden benadrukken wel dat er woensdag een minimumdienst zal zijn in de ziekenhuizen. De zorg wordt aangepast en de spoeddiensten blijven wel altijd bemand. Ook essentiële behandelingen worden uitgevoerd, luidt het.

Onderwijs: hinder in scholen

In het onderwijs is het koffiedik kijken in welke mate leerkrachten op de barricades zullen staan. De drie vakbonden hebben een stakingsaanzegging ingediend, maar alleen de socialistische ACOD roept zijn achterban actief op om het werk neer te leggen. Die vakbond staat het sterkst in het Gemeenschapsonderwijs (GO!). ‘Uit de signalen die ik nu opvang, leid ik af dat de meeste scholen weinig of geen problemen verwachten’, zegt GO!-woordvoerder Nathalie Jennes. ‘Daar waar leraren afwezig zijn, voorziet de school opvang.’ In het stedelijk onderwijs van Gent werken al zeker 6 van de 45 scholen met noodopvang.

Een steekproef van Katholiek Onderwijs Vlaanderen leert dat het aantal stakende leraren op katholieke scholen beperkt zal zijn. ‘Waar toch gestaakt wordt, gaat het slechts om enkelingen. Scholen zijn eerder bezorgd over hoe sommigen van hun leerlingen op school moeten geraken’, zegt woordvoerder Pieter-Jan Crombez.

Vuilnisophaling, gemeenteloketten en kinderopvang

Wellicht valt het aantal actievoerders bij de lokale besturen nog mee. Dat heeft alles te maken met de andere katjes die de vakbonden op dat niveau te geselen hebben. De Vlaamse regering werkt aan nieuwe regels voor de ambtenaren van lokale besturen die de vakbonden niet zinnen. De vuilnisophaling zal hier en daar wel verstoord zijn en mogelijk stoot u op gesloten loketten bij de gemeente. ‘Maar we willen ons kruit nog niet allemaal verschieten’, zegt Christoph Vandenbulcke van ACV Lokale en Regionale Besturen. ‘We zullen wellicht nog een zwaar robbertje moeten vechten met de Vlaamse regering over die andere dossiers.’

In de stedelijke crèches en buitenschoolse opvang, een felgeplaagde sector de voorbije tijd, is er duidelijk wel een impact. In Gent alleen gaan 20 van de 32 stedelijke crèches dicht. De andere zijn volledig of beperkt open. De buitenschoolse opvang gaat op 22 van de 44 plaatsen dicht.

VRT: Geen De afspraak en De wereld vandaag

Ook de VRT staakt mee. ‘Deze staking richt zich in de eerste plaats tegen de Vlaamse regering die opnieuw besliste de werkingsmiddelen van VRT niet te indexeren’, laten ACOD-VRT en ACV weten. Aan de Reyerslaan zal de staking vooral impact hebben op de nieuws- en duidingsprogramma’s, die live uitgezonden worden. De gewone nieuwsbulletins op tv ondervinden geen hinder. Extra ochtendjournaals over de midterms in de VS zijn wel geschrapt. Ook Villa Politica in de namiddag en De afspraak ’s avonds zullen niet uitgezonden worden. Terzake wordt niet geschrapt, het actuaprogramma wordt uitgezonden vanuit de kleinere Webstudio aan de Reyerslaan. Op Radio 1 zal woensdag De ochtend wel te beluisteren zijn, De wereld vandaag niet. Ook Sporza op Radio 1, dat normaal gezien verslag zou doen van de wedstrijden van de Beker van België, wordt op woensdagavond vervangen door een ander programma. Het is onduidelijk hoe groot de impact van de staking op Radio 2 precies zal zijn, maar als dat nodig is, wordt het kanaal vanuit een andere regio overgenomen. Op Klara is het avondspitsprogramma Django slachtoffer van de staking, op het uur van uitzending zal Klara Continuo te horen zijn. De socialistische vakbond ACOD-VRT en het ACV laten nog weten dat er ‘regelmatig vakbondsboodschappen in beeld en op radio gegeven worden’ en dat ‘de nieuwsbulletins ’s van radio 1 en radio 2 niet gedifferentieerd zullen zijn’. De twee vakbonden ‘verwachten een groot stakerspiket met collega’s en acteurs van Thuis en de rest van de VRT’.

Bedrijven

Onder havenarbeiders is de actiebereidheid groot. North Sea Port sluit het Gentse deel van het havenbedrijf voor alle zeeschepen. Ook de haven van Antwerpen-Brugge dreigt woensdag volledig plat te liggen.

Volgens werkgeversorganisatie Voka zal de hinder bij de meeste andere bedrijven beperkt blijven, al is dat volgens het ACV nog koffiedik kijken. ‘Er is in elk geval veel woede over de energiefactuur en het verlies aan koopkracht’, zegt Van Bellinghen. ‘Op sommige plaatsen gaat alles plat, maar in veel bedrijven nemen de acties andere vormen aan, zoals korte werkonderbrekingen of een personeelsvergadering om het ongenoegen te uiten. Veel mensen zien het ook niet zitten om te staken, omdat ze een dag loonverlies lijden. De stakingsvergoeding van 40 euro is onvoldoende om die te compenseren, zeker wanneer mensen al moeten bijklussen met flexi-jobs om de facturen te betalen.’