‘Moet dit schilderij van Hitler vernietigd worden? Aan u de keuze’

‘Moeten we kunst van de kunstenaar scheiden?’ Over de nuances van die vraag kan lang gediscussieerd worden. Het Britse Channel 4 werpt ze op met de subtiliteit van een sloophamer. Letterlijk. In een nieuw programma met de voor zichzelf sprekende titel Jimmy Carr destroys art laat komiek Jimmy Carr zijn publiek beslissen of een kunstwerk mag blijven bestaan. Als het antwoord negatief is, haalt Carr zijn hamer boven. Channel 4 noemt het programma ‘een doordachte en genuanceerde verkenning van de grenzen aan vrije zelfexpressie in de kunsten’.

Daar is het Holocaust Memorial Day Trust het grondig mee oneens. Onder de kunstwerken die Jimmy Carr aan zijn studiopubliek zal tonen, bevindt zich namelijk ook een schilderij van Adolf Hitler. ‘Er is niets entertainend of grappig aan Hitler of de moord op zes miljoen Joden en de vervolging van nog eens miljoenen anderen’, reageerde voorzitter Olivia Marks-Woldman in de Britse pers. ‘Het is ongepast en op een moment dat de Holocaust meer en meer verdraaid wordt, is het trivialiserend op een gevaarlijke manier.’

Dat de aflevering gepresenteerd wordt door Jimmy Carr noemt de belangenorganisatie ‘bewust provocatief, gegeven zijn voorgeschiedenis’. Het Holocaust Memorial Day Trust kreeg het vorig jaar ook al aan de stok met de komiek nadat die in zijn Netflixspecial grappen had gemaakt over de genocide op Roma tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Aangekocht

De programmadirecteur van Channel 4 verduidelijkte bij The Guardian het format van het programma. Per kunstwerk zal iemand het opnemen voor het kunstwerk in kwestie. ‘Die persoon zal het niet opnemen voor Hitler, maar zal de stelling verdedigen dat iemands morele karakter losstaat van de vraag of een kunstwerk mag bestaan of niet.’ Het gaat er bij Olivia Marks-Woldman niet in. ‘Dit programma draait alleen maar om shock value.’

De Britse televisiezender kocht de werken bovendien zelf aan. De programmamakers verwierven zo ook een vaas van Picasso en werken van een veroordeelde pedofiel en een beeldhouwer waarvan later duidelijk werd dat hij zijn eigen dochters misbruikte. Volgens de programmadirecteur ligt dit volledig in lijn met de gedurfde traditie van Channel 4. Die zoekt wel vaker de grenzen van het toelaatbare op en zond ook al eens een autopsie live op televisie uit. De zender zit momenteel in moeilijk vaarwater door dalende kijkcijfers en plannen van de Britse regering om de semipublieke omroep te privatiseren.