Cuba kiest voor homohuwelijk en draagmoederschap

Bijna 67 procent van de Cubanen koos zondag voor een herziening van de zogeheten familiecode uit 1975, waardoor naast het homohuwelijk ook adoptie door koppels van hetzelfde geslacht en draagmoederschap nu toegestaan zijn in het land. Ook krijgen niet-biologische ouders meer rechten. De opkomst bij het referendum was ruim 74 procent.

De aanpassing van de wet is een grote stap in de modernisering van Cuba. Onder Fidel Castro werden in de jaren 60 en 70 homoseksuele mannen naar heropvoedingskampen gestuurd. In een interview met een Mexicaanse krant in 2010 bood de voormalig president daar niet direct zijn excuses voor aan, maar zei wel: ‘Als iemand daar verantwoordelijk voor is, dan ben ik het.’

Discriminatie

Homoseksualiteit werd op Cuba in 1979 gelegaliseerd, maar discriminatie van lgbti’ers bleef volgens belangengroepen wijdverbreid. Het was uitgerekend Mariela Castro, dochter van oud-president Raúl Castro en nicht van Fidel, die uitgroeide tot een van de meest prominente voorvechtsters van lgbti-rechten. ‘Het Cubaanse volk heeft het niveau van zijn sociale geweten laten zien’, zei ze na de bekendmaking van de uitslag van het referendum.

President Miguel Díaz-Canel noemde de nieuwe familiecode maandag ‘een eerlijke, noodzakelijke, actuele en moderne norm die rechten en garanties geeft aan alle mensen’. De Cubaanse regering voerde in de weken voor de volksraadpleging campagne voor aanpassing van de wet. De evangelische gemeenschap op het eiland voerde een uitgebreide campagne tegen de wijzingingen. In 2018 legde de overheid al eens een wetsvoorstel op tafel dat het homohuwelijk mogelijk had moeten maken, maar die plannen werden onder druk van de kerk geschrapt.

Oppoetsen imago

De politieke oppositie in het land is ondanks de aanpassing van de wet niet overtuigd van de goede bedoelingen van Díaz-Canel en zijn collega’s. Sommigen zien het als een poging van de staat om het imago op het gebied van mensenrechten op te poetsen, nadat de afgelopen jaren hard is opgetreden tegen alle vormen van politiek protest.

Anderen zien vooral een financiële motivatie voor de plots zo moderne opstelling van de overheid. ‘Het gaat niet zozeer om onze rechten, als wel om economische noden: de regering wil toeristen naar Cuba lokken om geld in het laatje te krijgen’, zo vertelde een activiste eerder dit jaar aan deze krant.