Apenpokken: WHO roept internationale noodtoestand uit

De Wereldgezondheid (WHO) geeft de huidige apenpokkenuitbraak dezelfde classificatie als (onder meer) covid-19, de grote ebola-uitbraak in West-Afrika (2014-2016) en de grieppandemie van 2009. De apenpokken zijn nu officieel een ‘gezondheidsnoodtoestand van internationaal belang’. Het is nog maar de zevende keer dat de WHO deze hoogste vorm van alertheid uitroept.

De beslissing van de WHO komt niet onverwacht. Veel experts waren het er al een maand geleden over eens dat de apenpokkenuitbraak aan de voorwaarden voor een internationale noodtoestand voldoet: er is sprake van een plotse en ongewone internationale verspreiding die een grensoverschrijdende coördinatie vereist. Vandaag bleven de zestien leden van de deskundigengroep van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) desalniettemin verdeeld over de vraag of de uitbraak van apenpokken een mondiale noodsituatie op gezondheidsgebied vormt. Directeur-generaal Tedros hakte daarop de knoop door, en riep de noodtoestand uit.

   • ‘Als we nú niet van de apenpokken afraken, zitten we er voor altijd mee’

Wil dat zeggen dat de WHO vreest dat de apenpokken een pandemie worden zoals sars-CoV-2? Dat is niet gezegd. Een officiële categorie ‘pandemie’ bestaat niet bij de WHO. De organisatie is wel bezorgd over de huidige uitbraak, waarbij al minstens 75 landen besmettingen hebben gemeld, wat het een uitbraak van ongeziene omvang maakt. En het einde is vandaag niet in zicht.

Volgens het platform OurWorldInData neemt het meldingen gestaag toe. Intussen zijn er wereldwijd sinds begin mei ruim 15.500 gevallen van apenpokken gemeld. De overgrote meerderheid van de besmettingen wordt in Europa gevonden, dus buiten de Afrikaanse landen waar het apenpokkenvirus endemisch is en in het verleden al uitbraken heeft veroorzaakt.

In eigen land waren volgens gezondheidsinstituut Sciensano tot dinsdag 311 bevestigde gevallen. Dat zijn er 87 meer dan de week eerder (+38 procent). De Belgische gevallen zijn allemaal mannen tussen 20 en 65 jaar, waarvan het leeuwendeel volgens Sciensano het virus vermoedelijk tijdens seksueel contact met een andere man heeft opgelopen. Een klein aantal patiënten heeft het virus niet via seks, maar door ander nauw contact opgelopen.