Filipijnse nieuwssite moet sluiten: over en out voor Nobelprijswinnaars voor de Vrede?

Het voortbestaan van de onafhankelijke Filipijnse nieuwssite The Rappler is bedreigd. Dat zei hoofdredactrice Maria Ressa op een mediaconferentie in Hawaï. Vorig jaar kreeg de journaliste nog de Nobelprijs voor de Vrede voor haar strijd om de persvrijheid. Volgens Ressa heeft een regeringscommissie besloten om een aantal noodzakelijke certificaten in te trekken. Het zou het einde van de site betekenen. ‘Een van de redenen dat ik slecht slaap, is dat we een regelrecht bevel tot sluiten hebben gekregen’, zei de Filipijnse.

The Rappler is een doorn in het oog van het Filipijnse regime onder Rodrigo Duterte. De nieuwssite stelt geregeld Duterte’s autoritaire bewind en buitensporig gewelddadige strijd tegen drugshandel aan de kaak. Hoofdredactrice Ressa werd daardoor al meermaals gearresteerd en voor de rechter gedaagd. Maar ook nu laat ze zich niet intimideren. ‘Ik mag het niet zeggen, maar we zijn niet van plan om ermee op te houden’, klonk het strijdvaardig op de conferentie. De journaliste zei dat ze in beroep zou gaan tegen de sluiting.

Donderdag (morgen) is Duterte president af en wordt hij opgevolgd door zijn partijgenoot Ferdinand Marcos Junior, de zoon van oud-dictator Ferdinand Marcos. Door kiezers om te kopen en met een gehaaide campagne op sociale media wisten de nabestaanden van de dictatuur opnieuw voldoende kiezers voor zich te winnen. De kans is dus klein dat de Filipijnen koers zullen wijzigen. Zo neemt ook Duterte’s dochter de teugels mee in handen als vicepresident.

Alarmbel

‘Desinformatie via de sociale media heeft de proporties aangenomen van een atoombom’, waarschuwde Ressa eerder al. Volgens de analyse van de hoofdredactrice kapen autoritaire regimes de democratie door het debat op de sociale media te vergiftigen. The Rappler, dat opgericht werd in 2012, zag hoe Facebook in 2013 geïntroduceerd werd in de Filipijnen en hoe Duterte via memes en filmpjes op sociale media campagne voerde.

Het bevel tot sluiten illustreert opnieuw dat het de verkeerde kant opgaat met de wereldwijde persvrijheid. Maria Ressa deelde haar Nobelprijs met Dmitri Moeratov, die de onafhankelijke Russische krant Novaja Gazeta leidde. Na de inval in Oekraïne en de daaropvolgende censuurwetten in Rusland werd die krant opgedoekt. Als Ressa ermee ophoudt, is het dus over en out voor de twee Nobelprijswinnaars. Dat verlies reikt verder dan symboliek. Er werden nog nooit zoveel journalisten vermoord als in 2021.