Vlaams Belang-voorzitter mag voor het eerst gastcollege geven aan KU Leuven

In een van de aula’s van de faculteit Sociale Wetenschappen van de KU Leuven beleven de studenten vandaag een primeur. Niemand minder dan Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken mag er een gastcollege geven voor het vak ‘Politieke actualiteit’. Het thema: ‘Cordon sanitaire: vloek of zegen voor het Vlaams Belang?’

Aan de KU Leuven beseften ze wel dat de uitnodiging van Van Grieken iets teweeg kon brengen. In tegenstelling tot bij vorige sprekers eerder dit jaar, zoals vicepremier Petra De Sutter (Groen) of coronacommissaris Pedro Facon, werd er deze keer niet over gecommuniceerd naar het grote publiek.

‘We hebben bewust geopteerd voor een intern evenement en dat hadden we ook zo afgesproken met de spreker’, zegt initiatiefnemer en politicoloog Bart Maddens. ‘Het is enkel voor studenten, zodat er ook een kritische gedachtewisseling kan volgen, zonder intimidatie van een breder publiek of camera’s.’

‘Waarom niet vroeger?’

KU Leuven-rector Luc Sels wilde zelf niet reageren op de komst van Van Grieken maar verwijst naar hoofddocent en mede-iniatiefnemer Steven Van Hecke. ‘We willen er zeker geen stunt van maken’, zegt die. ‘Ik heb er persoonlijk zelfs niet bij stilgestaan dat het de eerste keer was dat we een Vlaams Belang-voorzitter uitnodigen. Het is ons vooral te doen om een interessante en open discussie over een thema dat weer helemaal actueel is.’

Volgens Van Hecke dateert het idee al van tijdens de bezoeken aan de partijhoofdkwartieren met de studenten. ‘In het eerste semester gingen we ook langs op het partijbureau van Vlaams Belang. Toen liet Tom Van Grieken zich open en zelfkritisch uit. We hopen dat hij dat nu ook zal doen tijdens het gastcollege. We wilden liever geen pers, omdat het discours van Van Grieken dan misschien weer zou veranderen. We weten uiteraard dat hij anders is dan een De Sutter en het was niet de bedoeling dat hier plots Antifa’s en Vlaams Belang-jongeren aan de aula zouden staan.’

De universiteit beseft dus dat de komst Van Grieken gevoelig ligt. ‘Maar wij draaien de vragen om: hoe kunnen we verantwoorden dat we de voorzitter van Vlaams Belang na al die jaren nog nooit hebben uitgenodigd? Ook de PVDA-voorzitter is hier nog niet gepasseerd, maar dat is toch een meer recent fenomeen.’

‘Respect voor alle partijvoorzitters’

Van Hecke benadrukt wel dat de universiteit de regie van het gastcollege strak in eigen handen zal houden. ‘Net zoals bij alle andere politici beslisten wij over het gespreksonderwerp. Wie is beter geplaatst om iets te zeggen over het cordon sanitaire dan Van Grieken? We weten dat het een deel van zijn handelsfonds is en dat het hem tegelijk ook de kans geeft om in een slachtofferrol te kruipen. Hij krijgt geen vrijgeleide om alles te zeggen. Een verkooppraatje zal hier niet passeren.’

Toch is Van Hecke naar eigen zeggen ‘niet naïef’. ‘Ik ben nu ook meer op mijn hoede dan bij andere politici. We zullen heel kritisch naar zijn discours luisteren en daarna kunnen de aanwezige studenten open vragen stellen. Niets meer en niets minder. Uiteraard ben ik het niet eens met 90 procent van wat Vlaams Belang vertelt, maar dat is nog geen reden om hem niet uit te nodigen. Iedere partijvoorzitter verdient het om met respect behandeld te worden.’

‘Kaakslag’ al vergeten

Omgekeerd joeg Van Grieken in september de rectoren nog tegen zich in het harnas met een filmpje op Tiktok. Daarin beloofde hij op 1 september om ‘in 2024 de rekening te presenteren aan linkse leerkrachten’. KU Leuven-rector Luc Sels had het toen nog over een ‘onwaarschijnlijke’ uitspraak en de Interuniversitaire Raad veroordeelde de uitspraak met klem. ‘Dergelijke uitspraken passen niet in een democratische rechtsstaat waarin plaats is voor meerstemmigheid en pluralisme. Ze zijn een kaakslag in het gezicht van iedereen die ons onderwijs maakt tot wat het is’, klonk het toen.

‘Met dat verleden hebben we geen rekening gehouden’, zegt Van Hecke. ‘Na een van mijn columns over Oekraïne ben ik zelf op sociale media nog belaagd door Vlaams Belangers, waaronder Europarlementslid Tom Vandendriessche. Ik werd toen persoonlijk geïntimeerd. Als Van Grieken straks beweert dat zijn partij alleen de bal speelt en niet de man, dan kan hij van mij ook onmiddellijk een kritische vraag verwachten.’