Baltische staten importeren geen Russisch gas meer

De Baltische staten – Letland, Estland en Litouwen – importeren sinds zaterdag geen aardgas meer uit buurland Rusland. Op die ­manier dragen ze niet langer ­financieel bij aan de Russische militaire inval in Oekraïne. De ­Litouwse president Gitanas ­Nauseda kondigde dat zaterdag aan op Twitter: ‘Jaren geleden nam mijn land ­beslissingen die ons vandaag toelaten om zonder pijn de economische banden met de agressor te verbreken. Als wij dat kunnen, kan de rest van de Europese Unie dat ook.’

In 2015 was Litouwen voor zijn aardgas nog volledig afhankelijk van Rusland, maar al in 2009 had het beslist om zijn gas elders te halen. Cruciaal daarvoor was het aanleggen van een opslag voor vloeibaar gas in de havenstad Klaipeda. Die is nu klaar. Vloeibaar gas, lng, kan met schepen ­geleverd worden. Een ander deel van de gasvoorziening van de ­Baltische staten komt uit ondergrondse aardgasreserves in Letland.

Moeilijke kwestie

De uitdaging die de Litouwse president Nauseda stelt voor de rest van de Europese Unie, is geen kwestie die makkelijk in een paar dagen geregeld kan worden, maar ze wordt ernstig genomen. Op 30 maart had de Poolse eerste minister, Mateusz Moriawecki, al aangekondigd dat zijn land tegen eind 2022 geen Russische brandstof meer zou importeren. Polen is voor meer dan de helft van zijn energie afhankelijk van fossiele brandstof uit Rusland. Het wil achtereenvolgens af van Russische steenkool, aardolie en aardgas. Dat eerste doel moet volgende maand al bereikt zijn.

‘Als wij zonder gas uit Rusland kunnen, kan de rest van de Europese Unie dat ook’ Gitanas Nauseda  President Litouwen

Ook België heeft, in de haven van Zeebrugge, een belangrijke opslagcapaciteit voor vloeibaar gas. Daar werd afgelopen weekend nog een grote lading gas uit Rusland geleverd. Ceo Pascal De Buck van Fluxys, de Belgische gasnetbeheerder waarvan de ­gemeenten ­samen met de investeringsmaatschappij van de federale overheid voor 80 procent ­eigenaar zijn, zei afgelopen weekend nog in De Standaard dat hij de ­bestaande contracten met Russische leveranciers zal respecteren, zolang er niet politiek beslist wordt om dat niet meer te doen. ‘Als ­Europa beslist om sancties in te voeren op doorvoer van lng vanuit Rusland, dan zullen we die ­beslissing respecteren.’

Dobber voor Duitsland

Na de terugtrekking van een deel van de Russische troepen rond de Oekraïense hoofdstad Kiev, werden afgelopen weekend beelden verspreid van burgers die, sommigen met de handen gebonden, dood op straat waren achtergelaten. Sommige EU-lidstaten dringen daardoor aan op strengere sancties. Europa kan de economische sancties tegen Rusland alleen opvoeren als dat unaniem beslist wordt door de lidstaten. Vooral Duitsland, dat voor zijn energievoorziening sterk afhankelijk is van Rusland, wil niet dat ook de Russische energiesector of de scheepvaart geviseerd worden.

Correctie: in een vorige versie stond verkeerdelijk dat Gitanas Nauseda premier is van Litouwen.