Moet Will Smith zijn Oscar inleveren?

De 94e Oscaruitreiking zal de geschiedenis ingaan als die waarop Hollywoodacteur Will Smith het podium bestormde om Chris Rock een mep uit te delen. Dat deed hij nadat de komiek een grap had gemaakt over het kapsel van zijn vrouw, Jada Pinkett Smith. Smith won later die avond nog de Oscar voor beste acteur voor zijn rol in de film King Richard. ‘Ik lijk op een gestoorde vader, maar liefde doet gekke dingen met je’, zei hij tijdens zijn bedankingsspeech.

De Los Angeles Police Department (LAPD) zei gisteren op de hoogte te zijn van het incident, maar volgens een verklaring van de politie deed Chris Rock geen aangifte. Eerder liet ook de organisatie achter de Oscars, de Academy of Motion Pictures Arts and Sciences (AMPAS), weten dat ze het optreden van Smith veroordeelt en een onderzoek naar het incident heeft gestart om eventuele strafmaatregelen te treffen. De raad van bestuur komt woensdag bijeen om de kwestie te bespreken.

Er wordt nu luidop gespeculeerd over de mogelijke sanctie voor Smith. Aanvankelijk werd gedacht dat de acteur zijn Oscarbeeldje zou moeten inleveren, maar dat werd later tegengesproken door actrice Whoopi Goldberg, lid van de raad van bestuur. ‘We zullen zijn Oscar niet afnemen’, meldde ze tijdens de Amerikaanse talkshow The view. ‘Er zullen zeker gevolgen zijn, maar ik denk niet dat ze zo vergaand zullen zijn.’

Nieuwe gedragscode

Of de Academy woensdag beslist om het lidmaatschap van Smith in te trekken, valt nog af te wachten. Dat lot was voormalige filmproducent Harvey Weinstein in 2017 beschoren op het hoogtepunt van een metoo-schandaal. In de nasleep van de beschuldigingen nam de Academy ook een nieuwe gedragscode aan, waarin staat dat iedereen die zich niet aan de regels houdt, kan worden geschorst of uitgesloten van lidmaatschap aan de Academy.

Volgens die ‘Code of standards’ dienen leden ‘gepast professioneel gedrag te vertonen in hun interacties met alle individuen die ze tegenkomen in verband met hun professionele rollen, inclusief collega’s, productiemedewerkers en anderen in de filmgemeenschap’. Ook regisseur Roman Polanski en acteur Bill Cosby werden na veroordelingen van hun lidmaatschap ontheven.

Toch lijkt het weinig waarschijnlijk dat Smith – zelfs na een schorsing – zijn Oscar moet inleveren. Weinstein noch Polanski of Cosby moesten in het verleden hun awards teruggeven, zelfs nadat ze formeel waren aangeklaagd en veroordeeld door de rechtbank.

Tijdelijke schorsing

Bovendien werden acteurs die tijdens de uitreiking anderen fysiek bedreigden, in het verleden nooit gestraft. Zo moesten in 1973 zes bewakers acteur John Wayne tegenhouden toen actrice en activiste Sacheen Littlefeather het podium betrad om namens Marlon Brando te spreken, die zijn prijs voor beste acteur afwees om in plaats daarvan te spreken over de rechten van de inheemse Amerikanen.

Het blijft moeilijk om te voorspellen wat de Academy morgen beslist, maar een zware strafmaat lijkt ook Jeroen Struys, filmjournalist voor deze krant, weinig waarschijnlijk. ‘Het zou me verbazen als hij voor die klap – waarvoor hij intussen ook zijn excuses heeft aangeboden – zijn Oscar zou moeten teruggeven. Maar het reglement van de Academy schrijft wel voor dat geweld kan bestraft worden door de agressor uit de Academy te gooien. Het lijkt mogelijk dat Will Smith een tijdelijke schorsing krijgt, bijvoorbeeld voor een jaar.’