Wit-Russische president Loekasjenko verstevigt machtspositie na referendum

In de marge van de oorlog in buurland Oekraïne heeft Loekasjenko zich zondag in een referendum verzekerd van een nog sterkere positie. Dat meldt het Russische persagentschap Tass. Volgens de kiescommissie in Minsk heeft ongeveer 65 procent van de kiezers voor een grondwetswijziging gestemd die Loekasjenko in de kaart speelt. Tien procent stemde tegen.

De grondwetswijziging is bedoeld om Loekasjenko, die sinds 1994 met harde hand regeert, in staat te stellen zijn ambtstermijn te verlengen en hem levenslange immuniteit voor vervolging te garanderen na een eventuele terugtrekking uit de politiek.

Einde niet-nucleaire status

De grondwetswijziging houdt volgens Tass ook in dat Wit-Rusland afstand doet van zijn niet-nucleaire status. Daardoor wordt een toekomstige permanente aanwezigheid van Russische troepen en Russische kernwapens in het land mogelijk. De Russische president Vladimir Poetin, een bondgenoot van Loekasjenko, beval het leger zondag de ‘nucleaire afschrikkingsmiddelen’ op scherp te zetten in het kader van de oorlog in Oekraïne.

Vanuit Wit-Rusland worden raketten gelanceerd richting buurland Oekraïne. Loekasjenko ontkent verder dat zijn leger deelneemt aan de oorlog. ‘Er is geen enkele Wit-Russische soldaat, geen enkel patroon [in Oekraïne, red.]’, klonk het eerder. ‘Rusland heeft dit niet nodig. Het land heeft genoeg munitie, patronen, machinegeweren en mankracht om de problemen op te lossen die Rusland wil oplossen.’

Tijdens een recent telefoongesprek met Oekraïens president Volodimir Zelenski verzekerde Loekasjenko dat ‘er geen Wit-Russische troepen naar Oekraïne zullen gaan’, schrijft Politico. Toch wordt er gespeculeerd dat Wit-Rusland zich maandagochtend ook met manschappen zou aansluiten in de oorlog van Rusland tegen Oekraïne. Wit-Russische parachutisten zouden het bevel hebben gekregen om Oekraïne om 5 uur ’s ochtends binnen te vliegen, zo schreef het Oekraïense persbureau Unian. De informatie kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.

Fraude

De uitslag van het referendum is over tien dagen van kracht, aldus het Russische persbureau Ria Novosti. Het westen had eerder al aangegeven de uitslag niet te zullen erkennen. In augustus vorig jaar won Loekasjenko met een overweldigende meerderheid de presidentsverkiezingen. De EU en de Wit-Russische oppositie erkenden de uitslag niet. Oppositieleidster Svetlana Tichanovskaja wou verzet aantekenen tegen de officiële uitslag van de presidentsverkiezingen van begin augustus, maar door intimidatie van Loekasjenko zag ze zich genoodzaakt naar Litouwen te vluchten.

De verkiezings­fraude leidde in het hele land tot grootschalige protesten, die door de autoriteiten hardhandig werden neergeslagen. Ook op dit moment zijn er opnieuw protesten in Wit-Rusland, ditmaal tegen de oorlog in buurland Oekraïne.