
Is ‘Twee zomers’ nu een MeToo-reeks of een anti-MeToo-reeks?
Vrienden die elkaar verraden: het is een obsessietje van Tom Lenaerts. Net als in De parelvissers (2006) rafelt in zijn nieuwe fictiereeks Twee zomers een vriendengroep uit elkaar door de confrontatie met een traumatische gebeurtenis. In het geval van Twee zomers gaat het om een verkrachting van dertig jaar geleden. Een van de mannen uit de vriendengroep wordt tijdens een reünie op een Frans eiland gechanteerd met een filmpje van die verkrachting, bleek uit de eerste aflevering op Eén. De zesdelige reeks staat sinds zondag ook integraal op VRT.Nu en is in het buitenland op Netflix te zien.
We volgen de bevriende vijftigers in het heden en toen ze twintigers waren tijdens die zomeravond in 1992 waarin de verkrachting plaatsvond. Net als Big little liesis er een verhaallijn waarin justitie zich buigt over de zaak. Twee zomers heeft genoeg troeven om prima zondagavondfictie te zijn: zonovergoten beelden, een stijlvolle regie (al zijn we dan heel mild voor een klungelige vechtscène op het strand), sterke acteerprestaties (waarbij vooral de acteurs eruit springen die de personages in hun twintigerjaren spelen), dialogen die met een zeker naturel geschreven zijn, een meeslepende soundtrack en een spannend verhaal. Lenaerts, die behalve coscenarist ook coregisseur en showrunner is, wou met Twee zomers naar eigen zeggen meer nuance in het MeToo-debat brengen. Lenaerts en coscenarist Paul Baeten onderzoeken gradaties van schuld en onschuld. In hun fictieve wereld is niemand zonder zonden.
Maar gaandeweg (we keken alle zes afleveringen uit) bekroop ons een ongemakkelijk gevoel: zijn we nu naar een MeToo-reeks aan het kijken of net naar een anti-MeToo-reeks?
Het probleem zit onder meer in de manier waarop de reeks is opgezet: als een entertainende whodunit over een verkrachting waarmee de toen aanwezige mannen gechanteerd worden. De centrale vraag is niet: wie is de verkrachter, maar: wie dreigt al die jaren later nog de waarheid publiek te maken? Twee zomers maakt zo van meet af aan slachtoffers van daders en omstanders.
Dat is een kwalijke omkering. Zeker omdat deze reeks daardoor het standpunt van mannen met weinig of geen schuldinzicht wél uitgebreid belicht, terwijl de beleving van het slachtoffer – opnieuw in naam van de suspense – helemaal uit beeld dreigt te blijven. In plaats van de traumatische gevolgen van een verkrachting te tonen, ligt de focus op wat het met mannen doet als hun aandeel in een verkrachting publiek dreigt te worden gemaakt. Kijk eens hoeveel ellende je veroorzaakt door grensoverschrijdend gedrag op te rakelen, lijkt de reeks te zeggen.
Op een moment dat de kranten vol staan met verhalen van studenten die seksueel wangedrag aanklagen aan Vlaamse universiteiten, is dat extra pijnlijk.
Twee zomers
Elke zondag om 21.05 uur op Eén. Integraal op VRT.Nu.
