Dit artikel is exclusief voor abonnees, maar we bieden het u gratis aan.

Gemeente Zedelgem verwijdert omstreden oorlogsmonument na internationaal advies

Historici bogen zich over een omstreden oorlogsmonument in Zedelgem. ‘Ongepast’, vinden ze. De gemeente trekt zich de kritiek aan en verwijdert ‘De Letse Bijenkorf’.

03/12/2021 om 07:25

Binnenland

Dat laat het gemeentebestuur vrijdag weten. ‘Zoals ook geconcludeerd door de experten, was het nooit de intentie van de gemeente om met de oprichting van dit kunstwerk een eerbetoon te brengen aan het naziregime, bepaalde oorlogsmisdaden goed te praten of mensen doelbewust te kwetsen’, zo staat in het persbericht.

Het West-Vlaamse Zedelgem kreeg deze zomer een golf van protest over zich heen, toen internationale media en historici aanstoot namen aan een monument dat er sinds 2018 op een plein herinnert aan het krijgsgevangenkamp dat het Britse leger na de Tweede Wereldoorlog in de gemeente had gevestigd. Dat monument stelt een bijenkorf voor en vraagt alleen aandacht voor gevangenen uit Letland, collaborateurs die in de oorlog dienden in de Waffen-SS (DS 21 juni).

De symboliek van de bijenkorf hanteert de taal van het rechtse nationalisme in Letland, dat leden van het SS-Legioen ziet als patriottische helden die streden tegen de bezetting van Letland door de Sovjet-Unie. Met het initiatief rees ook de optie om zo de weg te openen voor een eerbetoon aan Vlaamse collaborateurs, als ‘erkenning van de Vlaamse soldaten die eveneens tegen het communisme vochten aan het oostfront’.

Het protest inspireerde Zedelgem om een internationaal panel van vijftien historici, onder wie meerdere Letten, advies te vragen. Dat advies wordt vandaag gepubliceerd. Het is helder in zijn visie: ‘De herinnering aan de gevangenen van het kamp verdient erkenning, maar geen eerbetoon.’ Wat de ‘Letse Bijenkorf’ betreft, die is ‘ongepast’, net als de naam van het plein waar het staat en dat ernaar is genoemd. Als het beeld een nieuwe bestemming krijgt, al dan niet als kunstwerk, is het nodig zijn geschiedenis kritisch te duiden, vooral om ‘recht te doen aan de complexiteit van de historische context’.

Het Vloethemveld, waar indertijd het kamp lag, krijgt een analoog advies: met een multidimensionele omkadering kan de site zelfs ‘een innovatief herdenkingsproject van Europese betekenis worden’.