Nieuwe longen redden kritieke covidpatiënt

Op 1 januari van dit jaar kreeg de eerste patiënt uit de intensieve covidafdeling in de Benelux een longtransplantatie in het UZ Leuven. De transplantatie is goed verlopen en de patiënt stelt het momenteel goed. Een week later kreeg ook een tweede patiënt van een intensieve covidafdeling nieuwe longen.

Tekort aan donorlongen

‘De meeste mensen op een intensieve covid-19-afdeling zullen helaas niet in aanmerking komen voor een longtransplantatie’, zegt professor Dirk Van Raemdonck, thorax- en longtransplantatiechirurg in UZ Leuven.

‘Onze patiënten op de reguliere wachtlijst voor longtransplantaties krijgen bijna altijd voorrang. Door de coronapandemie is er niet alleen een tekort aan donorlongen, maar ook aan bedden op intensieve zorg. Toch zijn we blij dat we voor sommige mensen in levensgevaar redding kunnen bieden in donkere tijden.’

Veel en specifieke criteria

‘Dit soort longtransplantaties zal uitzonderlijk blijven’, zegt ook pneumoloog Geert Verleden. ‘Het kan sowieso alleen bij mensen die in levensgevaar zijn nadat ze minstens vier weken op intensieve zorg aan de beademing liggen. Daarnaast is er een leeftijdscriterium: hoe jonger de patiënt is, hoe meer kans hij maakt om nieuwe longen te krijgen. Belangrijker is dat de persoon voor hij covid-19 kreeg een goede gezondheid had, bij voorkeur niet-roker is en geen overgewicht heeft.’

‘Een vereiste is ook dat de persoon ondertussen covid-19-negatief en dus niet meer besmettelijk is, zodat de artsen de transplantatie veilig kunnen uitvoeren’, gaat de pneumoloog verder. ‘De patiënt wordt daarnaast onderworpen aan een neurologisch onderzoek, en moet natuurlijk ook voldoen aan de eisen van de internationale samenwerkingsorganisatie Eurotransplant, die specifieke criteria heeft voor dringende longtransplantaties.’

Meer vraag komende maanden

Verwacht wordt dat de dringende longtransplantaties bij covid-19-patiënten minder dan 5 procent van het totale aantal longtransplantaties zullen uitmaken. De transplantatieartsen verwachten de komende maanden en jaren trouwens meer vraag naar longtransplantaties bij patiënten die een ernstige covid-19-infectie hebben doorgemaakt. Die patiënten zullen dan wel in de normale longtransplantatietrajecten terechtkomen.

Ethische bezwaren

De artsen waagden zich pas aan dit proefstuk nadat elders in de wereld voldoende succesvolle transplantaties waren afgerond bij kritieke covid-patiënten. De bezwaren ertegen zijn immers groot. Normaal aanvaardt men enkel patiënten die op voorhand zorgvuldig gescreend werden om voor een longtransplantatie in aanmerking te komen.

Ethisch gezien is het ook moeilijk om kostbare donorlongen te geven aan een kritieke patiënt waarvan men niet weet hoe lang hij nog kan leven, terwijl er andere patiënten in een screeningstraject al maanden of jaren wachten op nieuwe longen. En omdat de patiënt in coma ligt, kan hij ook geen toestemming geven voor de operatie. Die moet van de familie komen.