Parket bevestigt: ook nog twee andere sabotagepogingen in Doel 4

Het gerecht doet dinsdagavond in het opsporingsprogramma Farouk een oproep naar het publiek en toont voor het eerst een robotfoto van een mogelijke dader of kroongetuige. Farouk Özgünes praat ook met personeelsleden over de sabotagedaden in een ultieme poging om de zaak toch nog op te lossen. Want vijf jaar na de feiten staat het onderzoek zo goed als nergens.

Behalve dan dat men weet dat ook twee eerdere incidenten in de kerncentrale niet te wijten waren aan technische problemen maar ook aan sabotage. Gelukkig waren de gevolgen toen niet zo erg als op 5 augustus 2014.

De reactor Doel 4 wordt die dag automatisch stilgelegd. De controlekamer meldt een storing ter hoogte van de stoomturbine in het niet-nucleaire gedeelte van de kerncentrale. Een veiligheidsmaatregel.

Oorzaak van de problemen is een gebrek aan smeerolie in de installatie. Hoe dat mogelijk is, is een raadsel. Want er is altijd meer dan genoeg reserve aanwezig om de installatie draaiende te houden. En als er toch te weinig olie zou zijn, door een lek bijvoorbeeld, gaan er alarmlampjes branden.

Kraan opengedraaid

Die dag dus niet. Pas wanneer het niveau op een minimum staat, valt de installatie stil. Omdat iemand de kraan van de evacuatieleiding, die de smeerolie in geval van brand snel afleidt naar een noodreservoir, heeft opengezet en 65.000 liter olie liet weglopen. Een slordigheidje of een misverstand? Veel erger. Onderzoek wijst al snel in de richting van kwaad opzet.

Eric Vander Sypt van het federaal parket bevestigt dat nu. Iemand heeft bewust de kraan opengedraaid. Sabotage dus. Niet een keer maar mogelijk drie keer. Want eerder zijn er al eens twee sabotagepogingen geweest die nooit de media hebben gehaald.

Electrabel dient een klacht met burgerlijke partijstelling in tegen onbekenden en het federale parket opent een gerechtelijk onderzoek.

De dader of daders hebben toegang tot de kerncentrale. Ze moeten een toegangsbadge hebben, anders geraken ze nooit bij die installaties. Een zestigtal werknemers of onderaannemers zijn op het moment van de feiten aanwezig en in staat om te prutsen aan de installaties. Alleen, niet allemaal zijn ze op de hoogte van hoe en wat ze moesten doen om de stoomturbine stil te laten vallen. Het aantal potentiële saboteurs ligt daardoor in werkelijkheid veel lager.

Dader werkt er nog steeds?

Iedereen wordt verhoord, beelden van bewakingscamera’s worden bekeken en personeel kan anoniem zaken melden. Maar het mysterie raakt niet opgelost. Er zijn wel vermoedens, maar er is geen enkel bewijs. Ook vijf jaar later niet.

Er zijn dus nog altijd geen verdachten en niemand is ontslagen. Het kan dus best dat de dader nog altijd in de kerncentrale werkt. En dat baart velen zorgen. Want wie bewust de kraan van een olieleiding openzet, wetende wat de gevolgen zijn, kan ook andere sabotagedaden stellen. Met veel ergere gevolgen.

De kerncentrale Doel 4 blijft door de sabotage vier maanden gesloten. De herstellingen kostten 30 miljoen euro en Electrabel maakte 100 miljoen euro exploitatieverlies.