’Wapenbedrijven negeren risico op mensenrechtenschendingen’

Het rapport ‘Outsourcing Responsibility’ verschijnt aan de vooravond van Defence & Security Equipment International, een van de grootste wapenbeurzen ter wereld die in Londen plaatsvindt. De grote spelers in de wapenindustrie, waaronder het Belgische FN Herstal en John Cockerill Defence (CMI), bieden er hun producten aan.

In de aanloop naar de beurs bevroeg Amnesty International 22 wapenbedrijven uit 11 landen. De ngo polste naar de inspanningen van fabrikanten om de mensenrechten te beschermen zoals dat door internationaal erkende regels wordt gevraagd. Veel van de bedrijven leveren volgens Amnesty immers wapens aan landen die worden beschuldigd van ernstige mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden. Denk bijvoorbeeld aan Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten.Wapenbedrijven hebben een zogenaamde 'zorgplicht' om de wapens daar weg te houden.

Verontrustende onverschilligheid

Geen van de 22 bevraagde bedrijven kon de vraag naar zijn engagement ter bescherming van de mensenrechten afdoende beantwoorden, aldus Amnesty. 14 bedrijven, waaronder FN Herstal, reageerden zelfs niet. Wies De Graeve, directeur van Amnesty International Vlaanderen, maakt zich dan ook zorgen. ‘De weigering om te antwoorden getuigt van een verontrustende onverschilligheid van deze bedrijven voor de impact van hun activiteiten op de mensenrechten. We weten bijvoorbeeld dat wapens van FN Herstal op Jemenitisch grondgebied circuleren. Ze zijn er in handen een gewapende groep die aan niemand verantwoording aflegt.’

Amnesty International roept defensiebedrijven op om het gedrag van hun klanten te toetsen aan de mensenrechten, om in hun contracten voorwaarden rond de naleving van het internationale humanitaire recht in te bouwen, om de activiteiten van hun klanten op te volgen en alle mogelijkheden te benutten om het gedrag van hun klanten te beïnvloeden.

Geen controle

‘De grote wapenfabrikanten schermen met het argument dat ze na de verzending van hun producten geen enkele controle meer hebben over het gebruik ervan. Maar dat antwoord snijdt noch juridisch noch ethisch hout’, klinkt het bij Amnesty International. ‘Het is hoog tijd dat bedrijven hun verantwoordelijkheid beginnen opnemen.’