Politici struikelen over elkaar heen om Schild & Vrienden te veroordelen

Uit één mond veroordelen politici van alle democratische partijen het onvervalste racisme, antisemitisme en seksisme dat de Vlaams-nationalistische jongerenorganisatie Schild & Vrienden tentoonspreidt in een geheime Facebookgroep. Het reportagemagazine Pano onthulde gisteravond hoe de organisatie zich écht gedraagt – wanneer ze denkt dat niemand meeluistert.

Kopstukken van alle democratische partijen struikelen over elkaar heen om hun walging en veroordeling uit te drukken. Groen-voorzitster Meyrem Almaci eist dat de zaak niet zonder gevolg blijft, en N-VA-staatssecretaris Theo Francken pleit voor een onderzoek. Dat komt er ook: deze voormiddag maakte het Oost-Vlaamse parket bekend dat er een vooronderzoek wordt geopend om na te gaan of en door wie er strafbare feiten zijn gepleegd.

Pijnlijke zaak

Ook politiek blijft de zaak niet zonder gevolgen, want minstens één partij is rechtstreeks betrokken. Een twintigtal (beloftevolle) Jong N-VA’ers – onder wie verscheidene verkiezingskandidaten – blijkt jarenlang lid geweest te zijn van Schild & Vrienden. Een bijzonder pijnlijke zaak voor de N-VA, die zulke linken kan missen als kiespijn. De kopstukken kunnen niet genoeg benadrukken hoe verwerpelijk ze het discours van de jongerenorganisatie vinden.

Vlaams parlementslid Nadia Sminate (N-VA), commissievoorzitster van de commissie-Radicalisering, roept haar commissie volgende donderdag bijeen om te debatteren over het thema naar aanleiding van de Pano-uitzending. Eerder suggereerden haar collega’s Imade Annouri (Groen) en Bart Somers (Open VLD) al om de commissie nieuw leven in te blazen. ‘Ik wil het signaal geven dat we geen enkele vorm van racisme tolereren’, zegt Sminate. Ook Kamervoorzitter Siegfried Bracke kondigt aan dat de commissies Justitie en Binnenlandse Zaken zo snel mogelijk samengeroepen worden.

Intussen zijn een aantal N-VA-kandidaten al van de lijst geschrapt, de kans is groot dat er nog volgen. Voorzitter Bart De Wever belooft de boel te zullen ‘opkuisen’. ‘Voor ranzigheid en extremisme is in onze winkel geen plaats’, zegt De Wever op de website van De Morgen.

‘Hondenfluitjespolitiek’

Groen-Kamerlid Stefaan Van Hecke wil weten of de Staatsveiligheid wist van de activiteiten van Schild & Vrienden en zo ja, wat de inlichtingendienst heeft gedaan met die informatie. ‘Als blijkt dat de inlichtingendiensten het niet wisten, dan zitten we met een probleem. Zijn er niet genoeg middelen, heeft de Nationale Veiligheidsraad (NVR) de verkeerde prioriteiten gelegd? Dat moet dan onderzocht worden. In het algemeen denk ik dat er de voorbije jaren te veel aandacht is gegaan naar islamitisch, religieus extremisme, en te weinig naar andere extremistische groeperingen.’

Dat vindt ook Yasmine Kherbache (SP.A). ‘We hebben dat politieke, rechtse extremisme te lang weggelachen, terwijl het echt wel gevaarlijk is. Het rukt op in heel Europa. In de commissie-Radicalisering hebben verscheidene experts gewaarschuwd voor die hondenfluitjespolitiek.’ Kherbache kan er niet bij dat N-VA-staatssecretaris Zuhal Demir uit de lucht viel en minister van Justitie Koen Geens (CD&V) de organisatie ‘een gevolg van terrorisme’ noemt.

‘Ook de manier waarop de politiek ermee omgaat, is niet onschuldig’, zegt het Vlaamse parlementslid. ‘Politici moeten in de spiegel kijken.’ Ja, ze heeft het over de N-VA, bevestigt Kherbache. ‘Door het minimaliseren en zelfs legitimeren van een organisatie draagt de N-VA een grote verantwoordelijkheid. Theo Francken heeft hen ingeschakeld voor zijn beveiliging, terwijl ze nota bene een bedreiging vormen voor de maatschappij.’

‘Tegendiscours’

Moet de organisatie dan verboden worden? Daar lijken de politici niets voor te voelen. Je kunt ingrijpen op de financiering, door de geldstromen droog te leggen, en individuele verantwoordelijken berechten. Daarnaast is er de wetgeving over private milities, die wél verboden zijn. Vraag is of Schild & Vrienden daaronder valt.

‘Het is vooral belangrijk dat we een tegendiscours bieden’, zegt Patrick Dewael (Open VLD), die de Kamerfractie voorzit. ‘Kijk naar Polen, Italië of Hongarije. Waarom is sluimerend racisme zo aanwezig? Omdat de rechtsstaat niet genoeg verdedigd wordt. Ik pleit voor een aanscherping van het democratisch bewustzijn. Toen ik Vlaams minister-president was, heb ik uitspraken van Filip Dewinter (VB) ‘onvervalst fascisme’ genoemd. We mogen niet wegkijken. Er is maatschappelijk verzet nodig.’

First things first, eindigt CD&V-fractieleider Servais Verherstraeten. ‘Laat het parket zijn werk doen. Pas op, ik vind het een goeie zaak dat de commissies bijeenkomen in het parlement, maar laat ons dan ook het werk van de vorige legislatuur erbij nemen. Toen er sprake was van Blood & Honour, gewelddadige motorbendes of Sharia4Belgium, zijn er meerdere voorstellen geweest om zulke organisaties te kunnen verbieden, maar zowel de experts als de Raad van State waarschuwen voor de vrijheid van meningsuiting en vereniging.’