correcties & aanvullingen

Lees verder onderaan

Theresa May heeft de democratie voor haar kar gespannen. Ze heeft zich laten verleiden door de magische voorsprong van 20 punten in de polls en schrijft nieuwe verkiezingen uit, verkiezingen waarover ze opnieuw en opnieuw verklaarde dat ze die niet zou houden. Het staat zo goed als vast dat die haar een klinkende meerderheid zullen bezorgen, waardoor ze de Brexit-onderhandelingen kan voeren zoals zij dat wil.

Ze zal geen rekening hoeven te houden met de visie van de minderheid en ze zal de remain-stemmers uit Engeland met lege handen zetten. Ze heeft een Schots referendum onvermijdelijk gemaakt en een peiling over de grenzen in Noord-Ierland oneindig veel waarschijnlijker. Ze is de politiek aan het hertekenen op een manier die verdeeldheid zal zaaien. Deze beslissing zullen we ons beklagen.

Het spook Nicola Sturgeon

May heeft haar blazoen besmeurd. Dat deed ze al eerder, met haar nasty party-speech, een eeuwigheid geleden, in 2002. Die heeft haar beschadigd. Maar dit zal iets veel ergers teweegbrengen. Ze zal de politiek klappen toebrengen, niet ­alleen op de korte termijn, maar een generatie lang. Keer op keer maakt ze een klucht van de haar tekenende vastberadenheid om het politieke proces met respect te benaderen en niet als een spel. Ze maakt van de gehele oppositie een speelbal.

Dit is geen weg naar herstel, maar een doelbewuste poging om parlementsleden over de klif te duwen

May pleegt verraad aan de oproep dat ze een ander soort Groot-Brittannië wil. Als ze echt zou proberen te ontkomen aan de banden met getikte Brexit-extremisten, dan zou ze ruimte creëren voor partijoverstijgende stemmen. Als ze het leven van wie maar net rondkomt echt zou willen verbeteren, dan zou ze niet elke nuttige maatregel opgeven.

Ze weet precies waarmee ze bezig is. Dat liet ze verstaan tijdens het Downing Street-statement waar ze afstapte van haar vage, voor de hand liggende riedeltje over de nood aan een meerderheid in het parlement om vooruitgang te boeken. In de plaats daarvan zei dat de verkiezing ‘volledig om leiderschap’ draait. Ze kapittelde Labour-leider Jeremy Corbyn, verwierp de LibDems als louter figuranten in een falende oppositie en stelde de Schotse premier Nicola Sturgeon voor als een geest die komt spoken in de nachtmerries van de zuiderlingen.

Naakt in de onderhandelingskamer

Labour heeft het opnieuw bij het verkeerde eind. Corbyn zegt dat niets een vervroegde verkiezing in de weg staat. Net wanneer het parlement op het punt staat om terug te slaan en de roep om vervroegde verkiezingen weerstaat, doet de oppositieleider precies het tegenovergestelde. Hij zou May haar eigen woorden in het gezicht moeten gooien. Al haar oproepen tot stabiliteit en herstel, en haar afwijzing van goedkope trucs bij de timing van verkiezingen: ze zouden onder vuur genomen moeten worden. Dit is geen weg naar herstel. Het is een doelbewuste poging om parlementsleden over de klif te duwen. May rekent erop dat ze niet durven te zeggen dat ze niet klaar zijn om de kiezers te laten spreken.

Maar daar draait het natuurlijk niet om. Het punt is dat parlementsleden en leden van het Hogerhuis, zonder afbreuk te doen aan de betekenis van de nee-stem, vastberaden zijn om van de uitkomst van de Brexit een weldoordacht en coherent project te maken, dat de economie zal beschermen, net als de rechten van EU-burgers hier en die van Britse burgers in het buitenland, een project dat belangrijke sociale en milieubeschermingen zal vrijwaren. Zonder hen als anker en zonder de rugdekking van een terughoudend parlement, stapt May naakt de onderhandelingskamer binnen.

Dat is de inzet van haar beslissing. May kan geen vervroegde verkiezingen houden zonder een tweederdemeerderheid. Oppositieleden – en Tories met enig zelfrespect – moeten erop hameren dat dit niet het moment is of de manier om de Fixed Parliament Act overhoop te stemmen. Die wet werd bewust uitgetekend om een einde te maken aan dit soort van brutale uitbuiting van de Britse onstabiele first past the post-regelingen, waarbij de minderheidsstemmen totaal vergeten werden.

Denk terug aan 1931 en de laatste poging van de Tories om Labour een generatie lang van de macht te weren. Labour haalde 28 procent van de stemmen, maar slecht 52 zetels. Laat dat niet opnieuw gebeuren.

The Guardian